Evlilik görüşmelerinde halvet şartlarına dikkat edildikten sonra, bir kere görüşme olması güzeldir. Bu görüşmede süre sınırlaması yoktur. Çoğu zaman ilk görüşmede her iki tarafta da bir kanaat hasıl olur. İki tarafında bazı şüphe ve tereddütleri varsa ikinci bir görüşme yapabilirler. Ancak, çok defa Evlilik Görüşmelerinde Dikkat Edilmesi Gereken 13 Husus. Evlilik, her iki dünya hayatında da yol arkadaşı olmak demektir. Evlilik, beraber bir can dünyaya getirmek ve o canı verenin rızası doğrultusunda yetiştirmek için omuz omuza olabilmektir. Evlilik; ayrı dünya, çevre, kültür ve hayatlarda yaşamış ve belli bir yaşa Evlilik öncesi görüşme ve telefonlaşmada ölçü nedir; tarafların birbirini tanıması nasıl olmalıdır? Soran : abdullahba Tarih: 25.09.2006 - 18:36 | Güncelleme: 24.10.2017 - 10:01 JfkgzFa. Enes bin Mâlik’in bu konuda şöyle bir rivayeti vardır “Resulullah Ümmü Süleym’i bakması için bir kadına göndermiş, ayak üstlerine bak, ağzını kokla’ buyurmuşlardır.” Bu isteklerden gaye, bacaklarının düzgün olup olmaması, diğeri de ağız kokusunun olup Bu mesele iki taraflıdır, yani aynı durum kadın için de aynıdır. Evlenecek kız da, evlenme niyetinde olduğu erkeğe birisini göndererek, aradığı özellikler neyse onu öğrenebilir. Evlenecek tarafların birbirini araştırmasının sünnetteki diğer bir şekli de doğrudan birbirlerini görmeleridir. Bunda erkek evleneceği kızın yüz ve beden güzelliğini öğrenir. Burada ancak yüzüne, ellerine ve boyuna bakabilir. Yüz güzelliğe, eller zerafete ve hayra delalet eder. Boy da uzunluk ve kısalığı hakkında kanaat verir. Bu meselede Peygamberimizin bizzat verdiği ruhsat vardır. Ebû Humeyd’in rivayetine göre Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuşlardır “Sizden biriniz bir kadınla evlenmek istediğinde ona bakmasında bir sakınca yoktur. Ancak evlenme niyetiyle bakması caizdir. Bunu baktığı kadın bilmese de hüküm değişmez.” 2 Hattâ bu hususu Sevgili Peygamberimizin teşvik ettiğini de görüyoruz. Şöyle ki Muğîre bin Şûbe bir kadınla evlenmek istiyordu. Peygamberimiz ona, “Git, onu gör. Zira görmek, aranızda âhenk olması bakımından daha iyidir.” 3 Bir başka hadis-i şerifte de Peygamberimizin şöyle buyurmuştur “Sizden biriniz bir kadınla evlenmek istediği zaman onunla evlenmesini teşvik edici özelliklerine bakabilirse baksın.” 4 Bu hadis-i şerifler bakmanın lüzumunu, faydasını ve hikmetlerini anlatıyor. Bakma ve görüşme esnasında bazı sınırlamalar da vardır. Birincisi görüşme yeri ile alakalıdır. Bu meseleye şu hadis-i şerif ışık tutuyor “Sizden kim Allah’a ve âhiret gününe inanıyorsa, yanında mahremi olmayan bir kadınla başbaşa kalmasın. Zira bunu yaparsa üçüncüleri şeytan olacaktır.” 5 Bunun için evlenmek düşüncesiyle görüşecek olan tarafların yanında mutlaka üçüncü bir şahıs hazır olmalıdır. Aksi halde “halvet” olarak tabir edilen “başbaşa yalnız kalma” söz konusu olur ki, bu caiz değildir. Bu görüşmenin içine konuşma, sohbet etme, tarafların birbirlerinden talep ve isteklerini dile getirmeleri de mümkündür. Çünkü gerek konuşmadaki tutukluk veya kekemelik, gerekse ses tonu; tarafların düşünce ve kültür seviyeleri daha çok konuşunca açığa çıkar. Bu görüşme ve konuşmalardan bir müddet sonra tarafların birbirleri hakkındaki kanaat ve intibaları belli olur. Çok geçmeden kararlarını bildirirler. Dinî müsaade bir defalık görüşme için vardır. Üç-beş defa görüşme hem ciddiyetten uzaktır, hem de kurulacak ailenin sağlığı açısından bir faydası yoktur. Bu bakımdan yanlarında üçüncü bir kişi de olsa böyle sık görüşmeler doğru değildir. Bu meseleye Şâfiî mezhebinin bakışı, aile müessesesinin vakar ve ciddiyetini göstermesi bakımından dikkat çekicidir. Evlenmek isteyen kişinin, talip olmadan önce kıza bakması gerekir. Bundan kızın ve ailesinin haberinin olmaması lâzımdır. Bu şekilde davranmak kızın ve ailesinin şerefi açısından daha münasiptir. Eğer kızı beğenirse talip olur, böylece kız da, ailesi de incinmemiş olur. Makul ve tecrübeye şayan olan görüş de budur. Kızın izni olsun olmasın, bakmanın caiz olduğunu gösteren hadis-i şerifler de bu görüşü teyid etmektedir. 6 Nikâha kadar bundan sonraki görüşmelerde, herhangi yabancı bir kadına bakmada olduğu gibi, şehevî bir duygu taşımamak kaydıyla bakmakta bir mahzurun olmadığı anlaşılmaktadır. Dipnotlar 1 Hâkim, el-Müstedrek, 2 166. 2 Neylü’l-Evtâr, 6 110. 3 Neseî, Nikâh 17. 4 Hâkim, el-Müstedrek, 2 165. 5 Buharî, Nikâh 111. 6 İslâm Fıkhı Ansiklopedisi, 9 24. Soru Evlilik görüşmesinde kızın dışarı kıyafetinden başka bir kıyafet ile kendisine yabancı olan bir erkeğe çıkması doğru mudur? Evlilik görüşmesi olduğu için bu nasıl karşılanmalıdır? İkinci sorum, iki genç ilk evlilik görüşmelerinde hangi konular üzerine konuşmaları gerekir? Konuların öncelik sırası ne olmalıdır? Cevap Sokak kıyafeti değilse de, bedeni teşhir eden bir kıyafet olmamalıdır; ortası olan bir kıyafetle çıkmalıdır. İki gencin evlilik maksatlı görüşmesi evvela, halvet hâlinde olmamalıdır. Muhakkak yanlarında üçüncü bir kişi çocuk da olsa bulunsun. İlk ve en önemli husus, birbirlerinin fiziğini beğenmeleridir. Önce bedenler uyuşmalıdır. Bu beden uyuşmasından taviz verilmemelidir. Cemaati iyi olması, ailesinin kalitesi diğerlerini yok saymaya yetmez. Evlenecek olan bedenlerdir, cemaatler değildir. Sonra da beklentiler üzerinde konuşulabilir. Beklentileri de, konuşulabilirler, konuşulamazlar olarak ikiye ayırabiliriz. Yaşanılacak şehir, ortam, konuşulabilir. Sosyal ortam konuşulabilir. Çok da konuşarak işi sulandırmamak gerekir. Konuşmaktan çok kimlik araştırması yapmak gerekiyor. Allah işinizi kolay etsin. Nureddin YILDIZ Facebook Twitter Instagram YouTube Kaynak Fetva Meclisi Bekar okurlarımdan "Eş seçiminde nelere dikkat etmeliyiz? diye sorular çok geliyor. Bu hafta konu ile ilgili bir kaç tavsiyem olacak. En güzel evlilik "Akıllı görücü usulüdür." Kızı da erkeği de tanıyan, aklı başında kişilerin "Bunların şu özellikleri birbirine pek uyuyor, bunlar birbirleri ile mutlu olabilirler." diye birbirine yakıştırdığı çiftler genellikle mutlu olur. Burada en hassas nokta; aracıların "akıllı" olması, muhakeme yeteneklerinin olması. "Oğlan serseri, kız da dindar, bunları evlendirelim de kız oğlanı yola getirsin" ya da "Oğlan efendi, kız da dikbaşlı, bunlar birbirlerini idare ederler" mantıksızlığı ile uyumsuz olanları birbirine yakıştıranlar, bir tarafın kusurunu saklayarak evlendirilenler, daha doğrusu başı yakılanlar var. Böyle görücüler, kimseleri görmesin. Ayrıca ticaret ve evlilik aracılığında kusurları saklamak vebaldir. Bir tarafın zarar göreceği belli ise uyarmak gerekiyor. Kusuru saklayarak, aracı olmak, ise daha büyük bir vebal. Büyük şehirlerde akraba ilişkileri zayıfladığı, komşu komşuyu tanımaz olduğu için, görücü usulü evlilikler de azaldı. Gerçi modern olmak adına görücü usulü evliliklere burun kıvrılmaya başlandı, gençler artık büyük aşklarla evlenmek istiyorlar. Fakat bir yandan da "birileri aracı olsun da evlenelim" diyen gençlerin sayısı da az değil. Onlara yardımcı olacak iyi bir sistem kurmak lâzım. Artık internette tanışıp evlenmek moda oldu. Oysa en riskli evlilik modeli bence. Hakkında hiç bilgi sahibi olmadığın, ailesini, geçmişini hiç bilmediğin, bir insanla hayata başlamak oldukça riskli. Bazen bekar zannederek evlendiği kişinin, daha önce evlenip ayrıldığını evlendikten çok sonra öğrenenler var. Bir de yazı insanı çok yanıltabilir. Bir yazardan çok daha usta olan internet yazıcıları var. Dikkatli olmak gerek, en azından iyi bir araştırma yapmak lâzım. Zaten internet evliliklerinin hüsranla biteni çok. Tabii genellemeyelim, mutlu olanlarda vardır mutlaka; fakat olumsuz örnekler de çok duyuluyor. Velhasıl bir şekilde tanışıldı, evlilik niyeti ile görüşülmeye başlandı. Eskiden bir, iki kez görüşülür, karar verilirdi; şimdi aylarca görüşülüyor. İlk görüşme olumlu geçmişse; fakat karar verilmemişse bir kaç görüşme daha yapılabilir. Fakat çok fazla görüşmelerin sonucu üzücü olabiliyor. Dini açıdan da doğru değil. Bu yüzden ilk görüşmelerde sevmediyseniz, olumsuzluklar çoksa "tanıdıkça sever miyim?" gibi bir düşünceyle ya da ailenizin baskısıyla görüşmeye devam etmeyin. Hiç kimsenin gönlü oyuncak değil. Beş altı ay, hatta bir yıl görüşüp sonrasında "sevemedim ya da biz seninle yapamayız" diyen erkekler var. Kadınlar erkeklerden daha duygusal oldukları için, çabuk bağlanabiliyorlar; genç kız hayalinde evini döşemiş, hatta çocuğuna bile isim koymuşken terk edildiğinde, çok fazla üzülüyor. Erkekler! Arkanızda kırık bir gönül bırakmayın, ah almayın. Görüşmelerin baş başa değil de aile ya da arkadaş ortamı gibi başkalarının da olduğu ortamda yapılması karşınızdakinin davranışlarını gözlemlemek açısından iyi olur. Boşanmış kişilerin yeni evlilik adımlarında daha dikkatli olmaları gerek. Onların konuşacağı konular çok daha farklı olacaktır. Eski eşler, çocuklar, kişilerin çocukları ile ilişkileri, sorumlulukları...Baştan açıkça konuşulmalı. Aşk evliliklerinde kişi karşısındakinin her şeyini hoş görüyor; fakat aşkın kör olan gözü, aynı evde yaşamaya başlayınca açıldığı için, karı koca birbirine yanlış davranıyorsa aşk da çabuk bitiyor. Özellikle ilk görüşmelerde şunlara dikkat etmek lâzım 1-Güzelliğe ya da yakışıklılığa aldanmayın, yanıltıcı olabilir. Sizi rahatsız eden sebebini bile açıklayamayacağınız bir şey varsa, uzak gördüğünde hoşlanmak çok önemli. Hoşlanmak; güzellik ya da yakışıklılıkla alakalı bir durum değildir Ruhların uyuşması, iki kişinin yaydığı elektriğin birbirini tutması. "Evet ben bu kişiyle ömrümü geçirmek isterim, çocuklarımın annesi ya da babası o olsun, isterim." diyebilmektir. Sevmek için güzellik gerekmiyor. İlk gördüğünüzde itici gelmişse, oradan uzaklaşmak istemişseniz, dikkatli olun. Kanınız kaynadıysa da küçük detaylara takılmayın. 2- Beklentilerinizi çok yüksek tutmayın. Siz mükemmel olmadığınız gibi karşınızdaki kişinin de mükemmel olmasını beklemeyin. Gördüğünüz hatalar, sizi aşırı rahatsız edecek şeyler değilse gözünüzde büyütmeyin. 3-Önceliğinizi belirleyin. Sizin için en çok ne önemli. Dindarlıksa o yönden değerlendirin. Namaz saati kalkıp namazını kılıp kılmadığına dikkat edin. Dindarlık sadece ibadet değil elbette. Temizlik, nezaket...Kısacası güzel ahlak. Yere çöp atan, hayvana ve çevreye saygısı olmayan insanlardan uzak durun. Bir cemaate mensupsanız öncelikle kendi cemaatinizden olmasına özen gösterin. Özellikle bir tasavvuf cemaatine mensup birinin, tasavvuf karşıtı biri ile anlaşması zordur. 4-Kendinizi olduğunuzdan farklı göstermeyin, dürüst olun. "Bizi aldatan bizden değildir" der sevgili peygamberimiz. "Dürüst olursam kabul etmez." gibi korkulara kapılmayın. Boşanmışsanız, ilk evliliğinizden çocuklarınız varsa bekarım diye kimseyi kandırmayın. Sizi olduğunuz gibi kabul etmeyen biriyle evlenmeyin. Görüşme döneminde ilerde "evet" demeyeceğiniz şeylere "evet" demeyin, kendinizi yanlış tanıtmayın. Neleri sevip, neleri sevmediğinizi açıkça söyleyin. Maddi konuları mutlaka konuşun. Parayı tasarruf etmeyi seven biriyle, harcamayı çok seven birinin uyumu da oldukça zordur. 5-Aileler çok önemli; karşınızdaki kişinin ailesinin sizin hayatınızı etkileyeceğini unutmayın. Gençler "Biz anlaşırsak gerisi boş" diye düşünüyorlar; fakat aileler zannedildiğinden çok daha fazla önemli. Hem de pek çok açıdan. Mümkünse ailelerin birbirine kültür olarak denk olması iyi olur. Bir evin nazlı kızı, "aşık oldum" deyip, gidip kendi kültürüne uymayan on çocuklu kalabalık bir ailenin oğlu ile evlenirse işi çok zor. Gelen, giden, yatıya kalan evden eksik olmayan misafirler yüzünden evlilikleri yıkılan çiftler var. Gönlünüzün taşıdığını bünyeniz taşımayabilir, şansınızı zorlamayın. Baştan gözünüz kesiyorsa ona göre kabul edin. 6-Anneler evliliklerde çok önemli Erkekler! Annesine çok düşkün kızlarla evlenmeyin. Annesinin evinden gelmez ki kendi yuvasını kursun. İlk görüşmelerde kendini belli eder. Annelerinin evinin hemen yakınından ev isterler, annelerine ne kadar düşkün olduklarını söyleyip dururlar. Bu kızların evlenmemesi lâzım aslında. Kızlar! Anne sözünden çıkmayan erkeklerle evlenmeyin! Erkeğin kendi kişiliği karakteri oturmalı, annesini sevmeli, saymalı; fakat annesinin ağzına bakmamalı. Erkek ailesi ile birlikte otursa bile; eşi ile ilişkisinde kendi söz hakkı olmalı. Çok ince bir denge bu. Annesine saygısı olmayan, annesini azarlayan bir erkekle de hiç evlenmeyin. Size de kaba davranır. Vefası olmayanın sefası da yoktur. Taraflardan birinin ailesinin ihtiyacı olması, ilgilenmek için yakın oturması gerekiyorsa o zaman baştan konuşulmalı. 7-Kızlar! Her dediğinize "evet" diyen, kadın boyunduruğuna girmeye hazır erkeklerden uzak durun. Akıllı bir erkek; ne körü körüne "evet" der ne de "hayır" der. Ölçer biçer, uygunsa "evet" der, değilse "hayır" der. Her dediğinize "olur" diyen bir erkek bir süre sonra gözünüzde değerini kaybeder. Erkekte denge çok önemlidir. Kaba erkeklerden de çok kırılgan kadınsı erkeklerden gördüğünüz yerde kaçın. Erkekler! İddiacı, inat, erkeksi, dediğim dedik, çok bilmiş kızlardan uzak durun. Kadına bilgi yakışır; fakat bilgiçlik hiç çekilmez. Birlikte yaşayacağınız bir kadın mı, yoksa yarışacağınız bir kadın mı istiyorsunuz, iyi karar verin. 8-Erkeğin eğitim ve maddi imkan olarak kadından geride olmaması iyi olur. Üniversite mezunu bir kızla ortaokul ya da lise mezunu bir erkeğin anlaşması biraz zor olabilir. Ancak çok okuyan bir erkek, aradaki farkı kapatabilir. 9-Görüştüğünüz kişinin sözlerine içinizden yorum yapmayın. Karşı tarafı iyi dinleyin, kendi kendinize yorumlamayın. Anlamadığınız ve takıldığınız konuları mutlaka sorun. Mesela genç kız "ben biraz şımarığım" diyorsa "şımarıktır" bunu iyiye yormayın. Ya da erkek ben "ukalayım" diyorsa "ukaladır" "iyi farkındaysa dozunu ve ayarını biliyordur, söylemesi mütevazılığını gösterir" gibi iç yorumlara girmeyin, yanılırsınız, sonra çok üzülürsünüz. 10-Detaylı soru sormaktan çekinmeyin. İki taraf için de "Ben özgürlüğüme düşkünüm." diyorsa "Nereye kadar ve evlilik içinde ne kadar geniş bir alan istiyor?" sorun ve konu ile ilgili kendi beklentilerinizi söyleyin. Son olarak, toparlama babından; karar verdikten sonra nişanlılık sürecini çok uzun tutmayın. Çok fazla görüşüp, mesajlaşıp evlenmeden birbirinizden bıkmayın. Nişanlılık döneminde evlilik eğitimlerine katılın. Sual Müslüman bir erkekle kız evlenmeden önce, aralarındaki görüşmeler nasıl olmalı, neler konuşulmalı ve neler sorulmalı? Bunların yanında, başka bir kimsenin olması gerekir mi? CEVAP Kızla erkeğin oturup pazarlığa girişmeleri doğru değildir. Yani sünnet olan o görüşme, pazarlık yeri ve zamanı değildir. Birbirine uygun olup olmadıkları, zaten aileler arasında konuşulur, sorulup araştırılır. Her bakımdan evlenmeleri uygun görülürse, kızla oğlanın görüşmesi ondan sonra olmalıdır. Namaz kılıyor mu, yeterli geliri var mı, hangi okulu bitirdi, mizacı, huyu nasıldır, ehliyeti var mı, oğlan annesiyle mi oturacak gibi öğrenilmesi istenen şeyler, daha önce aileler arasında konuşulup halledilir. Yani aileler, akrabalar araştırıp, evlenmeye mani halleri olmadıkları meydana çıktıktan sonra, gençlerin, fiziki olarak birbirini görmeleri sağlanır. Bu da kısa halvete mani olacak şekilde olmalıdır. Mesela, odanın kapısı, hafif aralıklı olmalı veya kızın mahrem bir erkek akrabası bulunmalı yahut erkeğin mahrem bir kadın akrabası olmalı. Mesela annesi, bacısı, halası, teyzesi, ninesi olabilir. Kızın veya oğlanın babası da, içeride kız birbirlerinin dengiyse, buna büyüklerin tavsiye ve tecrübeleri de eklenince, artık ince eleyip sık dokumak uygun çocuklarını evlendirecek olanlar, büyük bir zata sorarlar, o da, uygun dedikten sonra evlendirirlermiş. Zamanla, sormadan iş yapıyor denilmesin diye sormalar başlamış. Uygun denmesine rağmen, Kız istemiyor, oğlan beğenmiyor diyerek o zatın sözüne uymuyorlarmış. Bu aileler, tekrar, Başka bir talip var mı diye sordurunca, o zat da, Bizim bulduğumuzu beğenmiyorlar, kendileri at pazarından baksınlar dermiş. Şu hâlde, kime danışıyorsak, söz dinleyeceksek danışmalıyız, dinlemeyeceksek hiç danışmamalıyız. Evlilik görüşmesinde Sual Taraflar, yakınları tarafından gerekli araştırmayı yapıp, karar verme safhasındayken, sünnet olan evlilik görüşmesinde, her iki taraf, neler konuşur, neler yapar? CEVAP Sadece görünüşüne, konuşmasına, sağır, dilsiz, kör, topal, çolak gibi bedenî bir kusurunun olup olmadığına bakılır. Orada evlilik pazarlığı yapılmaz. Ben şunları isterim gibi şeyler söylenmez. Onlar daha önce yakınları tarafından konuşulup karara bağlanır. Evlilik görüşmesinde, her iş bittikten sonra, sadece görünüşe bakılır.

evlilik görüşmesi kaç kere olmalı