çağdaştürkedebiyatlarıI A-) Her iki grubun da standart sapması sıfırdır. B-) B grubu daha sivri bir dağılım göstermektedir. C-) A grubu, daha basık bir dağılım göstermektedir. D-) Her iki grubun ranjı eşittir. E-) Her iki grup da sivri olduğu için standart sapmaları sıfıra yakındır. 9, 10, 11. soruları tabloya göre cevaplayınız. 1922 Ağustos ayında Türk Ordusu taarruza geçmek için, Kurmay heyeti’nce karar verilir. Mustafa Kemal, İsmet Bey, Fevzi Çakmak ve diğer paşalar ile kurmaylar; savaşı yönetmek üzere Kocatepe’ye gelirler. 26 Ağustos sabah, saat 05.30’da Türk topçu birlikleri Afyon’un güneyinden düşman siperlerini ateşle vurmaya başlar. FenTeknoloji ve Toplum. Prof. Dr. Nasip DEMİRKUŞ (OCAK 2008) Beyin Fırtınası ve Nadası Sorularının Amaçları: 1- Öğrencilerimizin zihinsel yapısını ve zihinsel bağışıklığını; Müsrif, Patojen (Öldüren), Fosil, İlkel Teknoloji ve zararlı kültürel asimilasyonlara karşı baskın kılmak. Muhammedin, kocasını idam ettirmiş olduğu bir kadın, onu zehirliyor. Beşinci perdede o zehirlendiğini hissediyor. Onun o büyük metaneti, tekrar kendine gelişi ve o yüksek mefkûreye dönüşü, herkesi hayran bırakıyor. O, mezhebini temizliyor, ülkesini kuvvetlendiriyor, ondan sonra da ölüyor. Kemal Sülker de, özgür sendikalardan yana hareket eden ve işçileri koruyacak bir "Mesai Kanun" hazırlayan İktisat Vekili Bozkurt'ın istifa etmek zorunda-bırakıldığı görüşünü 8 Mahmut Esat Bozkurt, "Karl Marx ve Türkler", Tan ,26 Temmuz 1935, s.1, 5. 9 Max Beer, Sosyalizmin ve Sosyal Mücadelelerin Umumi Tarihi (çev. H5rPvg. GİRİŞ Türk toplumunun millî birlik ve beraberlik içerisinde yaşaması, sosyal ve kültürel alanda kalkınmayı hızlandırması ve en önemlisi milletimizin karakteristik özelliklerini gelecek nesillere sağlıklı bir biçimde aktarması için gerekli dinamiklerden biri, belki de en önemlisi dildir. Hâl böyle olunca her millet kendi dilini en iyi biçimde öğrenmeye/öğretmeye çalışmakta, bu konu üzerine hassasiyetle eğilmektedirler. Yurdumuzda ise, genel anlamda kişiler ve kuruluşların böyle bir hassasiyet içerisinde bulunmaları şöyle dursun, sıradan konuşmalarında ve iş yerlerinde Türkçe kelimeler yerine yabancı dilden alınmış kelimeler kullanmayı tercih etmeleri artık şaşılmayacak bir durum hâline gelmiştir. Öyle ki, şehirlerimizin işlek caddelerine baktığımızda asılı tabelalardan oranın yabancı bir ülkenin mahallî olduğu izlenimini oluşmakta, cadde ve sokaktaki insanlarımızın konuşmalarından Türkçe’yi doğru-dürüst ifade edemedikleri görülmektedir. İlköğretim, ortaöğretim bir yana, yükseköğretimden geçen gençlerimizin büyük çoğunluğu da düşündüklerini, duyduklarını, tasarladıklarını derli toplu bir biçimde dile getiremiyorlar. Anadillerini doğru ve yanlışsız kullanamıyorlar. Ana ve babaların, öğretmenlerin gazetelere, dergilere yansıyan yakınmaları; bu konu üzerinde yapılan araştırmalar bunu doğruluyor 1. Konumuzla ilgili olması ve bu yakınmalara çarpıcı bir örnek teşkil etmesinden dolayı bir gazeteden aktardığımız şu satırları aktarmakta yarar görüyoruz. Bakın Yavuz ne diyor“Karşımda çeşitli fakültelerin iletişim, seramik, hemşirelik, psikoloji, yabancı diller, matematik, edebiyat, müzik, sosyoloji, sanat tarihi... vb. bölümlerini bitirmiş bir amfi dolusu insan oturuyor. Bunlar ilkokul öğretmeni olmak için ilköğretim sertifikası programı, formasyon kurslarına katılan insanlarımız. Benden de “Türkçe Öğretimi” dersini alıyorlar. Konuyla hemen hiç ilgileri yok, ağızlarında sakız, sıralara yayılmışlar. Yalnızca ellerinde bir sertifika bulunsun istiyorlar. Yine çoğunun öğrenmek gibi bir amacı yok. Çoğu ise derslere bile devam etmeden, yalnızca sınavlara girerek bu belgeyi almak, ama mutlaka bir şekilde “almak” istiyor. Ne yazık ki çoğu düzgün okuma-yazma becerisine bile sahip değiller. Ayrıca iyi yetişmiş bir öğretmende aranan ve olmazsa olmaz olan-ama ne yazık ki oluyor- alan bilgilerini bilemem ama genel kültürleri ve yaşam görgüleri olmadığı ortada 2.” Türkçe’yi öğretecek öğretmen adaylarının mesleklerine başlamadan önce sergiledikleri bu tavırlar, gözlenen ilgisizlikleri dilimiz açısından iyi bir durum olmasa gerektirir. Bu durum karşısında her vatandaşımızın ve bilhassa kültür, sanat, edebiyat... vb. alanlarda emek verenlerin daha duyarlı hareket etmesi gerektiğini düşünüyorum. Julia Marshall dilimize de çevrilen çalışmasının “Anadili Öğretiminin Amaçları” bölümünde dört beceri okuma-dinleme-konuşma-yazma nin önemi üzerinde durmakta ve okuma ile yazmayı bu beceriler içerisinde farklı bir konumda ele almaktadır. Şöyle ki“Anlama, konuşma, yazma ve okuma olarak dört yeteneğe verilen önem üzerine yapılan bir soruşturma aşağıdaki derecelendirme düzenini oluşturmuştur. 1. Yazılı anlatım, anlatım, 4. İşitme yoluyla kavrayış. Okuma ve özellikle yazı elbette ki bu düzeyde geliştirilmesi en önemli olan becerilerdir3. Burada en önemli görev ilköğretim 1. sınıfı okutan öğretmenlere düşmektedir. Peki bu durumda öğretmen ne yapacaktır?Her şeyden önce 1. sınıfı okutan öğretmen bu işin bilincinde olmalı ve çalışmalarını sistemli, plânlı ve programlı yapmalıdır. “Eğitim ve öğretim plânlı, programlı ve geliştirici bir çalışmadır. Amaçlarına en kısa yoldan ve verimli bir biçimde ulaşan eğitimciler çalışmalarını daima gelişmeyi öngörerek dikkatle plânlayanlardır 4.” Program ise; “Belli bir konuya ilişkin olarak çalışma yolunu veya biçimini gösteren plân, ileride yapılacak işlerin sırasını ve kapsamını gösteren belge5” olarak tanımlanır. İlköğretimde görev alacak olan bir öğretmen adayının Türkçe dersinin işlenişi ve kavratılması ile ilgili çalışmaları bilmesinin yanında; ilköğretim 1. sınıfta İlkokuma-yazma etkinlikleri hakkında bilgili olması ve kendine güvenmesi başarısını doğrudan etkileyecektir. Bu nedenle, 1. sınıfı okutma durumunda kalacak öğretmen adayının ilkokuma-yazma çalışmalarında takip edeceği metot ve bu metotla ilgili uygulanmaların bilgisine sahip olması lüzumludur. İLKOKUMA-YAZMA İlkokuma-yazma öğretimi, önemli bir eğitim etkinliğidir. Bu etkinlik gerek ilkokulda gerekse daha sonraki öğrenim hayatında öğrenciye lüzumlu olacak, hatta sadece Türkçe dersinde değil diğer derslerde de başarısına yön verecek kuvvetli bir eğitim etkinliğidir. Doğru ve hızlı okuyan, okuduğunu yerli yerince yorumlayan, sözlü ve yazılı anlatımı iyi yapabilen öğrencilerin bütün okul hayatında başarılı olacağı muhakkaktır. İlkokuma öğretiminin başarılı sonuçlanmasında öğretmenin rolü büyüktür. Kendini yeni bir çevre, yeni bir topluluk içerisinde bulan öğrencinin bu ortama alışmasında öğretmenin yaklaşımı çok önemlidir. Öğretmenin, mesleğini seven, insan ve çocuk sevgisine sahip, sabırlı, hoşgörülü, kendisini sevdirmesini bilen; okuyup araştırarak meslek ve genel kültür düzeyini artırıcı bir anlayışta olmalıdır. Okula henüz başlayan öğrenciler arasında ilgisiz ve isteksiz olanlar olacaktır. Burada öğretmen olumlu teşviki becerebilmelidir. Bu tutumu ile sınıfın bütün fertlerini faal duruma getirebilir. Öğrenciler arasında olumsuz yönde ayırım yapmaktan kaçınması ile birlikte çocukların öğrenme ve gelişmelerine yardımcı olacak elverişli bir öğrenme ortamı hazırlamalıdır. Bunun için; ilgi uyandırma, motivasyon, zamanında takdir ve daha iyiye teşvik... gibi girişimlerinin yanında; telaşa kapılmadan, öğrencileri zorlayan ve onları endişe ve üzüntüye sevk edecek davranışlarda bulunmadan öğretim etkinliğine devam etmelidir. Öğretmen bu ve buna benzer etkinlikleri niçin yapar? İlkokuma-yazma öğretiminin amacı, 1. sınıf öğrencisinin psikolojisine uygun yollarla, gerekli metot ve materyalleri kullanarak çocuğun yaşamı boyunca kullanacağı okuma ve yazmanın temel becerilerini kazandırmaktır. Bu ise, işlek, doğru, anlamlı ve eleştirici bir bakışla okuma-yazma etkinliklerini doğurmalıdır. Okula yeni gelen çocukların okuma-yazma etkinliğinde bulunabilmeleri için duygusal olgunluk ile fizikî beceriler bakımından belli bir dönem ilgilenilmesi gerekebilir. HANGİ METOT KULLANILMALIDIR? Okuma-yazma öğretimi konusunda şimdiye kadar birkaç metodun denendiği ve son olarak çözümleme metodunda karar kılındığı ve uzun zamandan beri bu metodun uygulandığı görülmektedir. Çözümleme metoduna geçmeden önce diğer ülkelerdeki uygulamalara göz gezdirelim. “Batı Avrupa ve Amerika’da 1945’li yıllara kadar tartışmasız doğru olarak kabul edilen, 1945 yılından 1960’lı yılların başlarına kadar olan dönemde cümle metodundan şüphelenilmeye başlanmış ve daha sonra ilkokuma-yazma öğretiminde başka metotlar uygulama alanına aktarılmıştır. 1965’den sonra çözümleme metodu da denilen cümle metodu yerini başka metot veya metot varyanslarına bırakmıştır 6.” Çözümleme yönteminin dış dünyadaki durumunu eğitimci Süleyman Çelenk yapmış olduğu alıntılarla şu şekilde aktarmaktadır“Ülkemize batıdan aktarılan çözümleme yöntemi, batı ülkelerinde ilkokuma-yazma öğretiminin biricik yolu olarak ele alınmamaktadır. Nitekim Almanya’da Almanca dersi programı, ilkokuma ve yazma öğretiminde kullanılacak yöntemin seçimini öğretmene bırakmıştır. Fransa literatüründe farklı yöntemlere göre okuma-yazma öğretimi materyallerine rastlanılmaktadır 7.” Hamburg eyaleti 1973 programında okuma öğretimi, çözümleme kelime ve cümlelerden hareket eden, bireşimharf ve seslerden hareket eden veya çözümleme-bireşim, yani karma kelime ve harflerden hareket eden öğretim metotlarıyla yapılabilir. Okuma öğretiminde nihaî kararı öğretmen verir. Görüldüğü gibi ilkokuma-yazma öğretiminde bir tek metodun tercihi söz konusu değildir, bir metot çoğulculuğu söz konusudur ve tercih öğretmene bırakılmıştır 8. Ülkemizde ise değişik metotların kullanılmasından sonra çözümleme metodu, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun tarih ve 172 sayılı kararıyla kabul edilen ve gün ve 2098 sayılı yayınlanan Temel Eğitim Okulları Türkçe Programında belirtildiği üzere okullarımızda tek geçerli metot olarak kabul edilmiş ve halen de uygulaması devam etmektedir. Bu konu ile ilgili programda şu ifadelere yer verilmiştir. “İlkokuma-yazmaya öğrencilerin anlayabileceği kısa cümlelerle başlamalıdır. Zamanla bu cümleler kelimelere, kelimeler hecelere bölünmelidir. Daha sonra hecenin içindeki harflerin sesleri sezdirilmeye çalışılmalıdır. Bu çözümlemeler sonunda elde edilen kelime, hece ve sezilen harflerle yeni yeni cümle ve kelimeler kurulmalıdır. Cümlelerin, kelimelerin ve hecelerin bölünmesini kolaylaştırmak için öğretmen aynı kelimeleri içine alan cümlelerden, içinde aynı heceler bulunan kelimelerden yararlanmalıdır. Üzerinde durulan cümle ve kelimeleri öyküler, masallar, tekerlemeler içinde kullanmaya önem vermeli ve ilkokuma-yazma konularının öğrencilerin ilgisini çekecek nitelikte olmasını sağlamalıdır 9. İLKOKUMA-YAZMA ÖĞRETİMİNDE ÇÖZÜMLEME METODUNDAN ÖNCE HANGİ METOTLAR KULLANILDI? Ülkemizde ilkokuma-yazma öğretimi için çeşitli metot ve teknikler denenmiş olup sonuçta çözümleme metodunda karar kılınmıştır. Bu metotlar şunlardır 1Harf Bireşim-SentezMetodu, 2Karışık Metot, 3Hikâye Metodu, 4Karma harflerle Öğretim Metodu, 5Çözümleme Metodu. 1HARF Bireşim-Sentez METODU Okuma-yazma öğretimine sesli harflerin kavratılması ile sonra sesli harflerin önüne ve arkalarına sessiz harf getirilerek seslendirmeye çalışılır. ak, ek, ık, ük, ka, ke, ki, kü... gibi Bu şekilde çoğaltılan hecelerden kelimeler, kelimelerden de değişik cümleler oluşturulur. Oluşturulan her cümle yapılan etkinliklerle geriye doğru bir bakıma çözümlemeye tabi tutularak kelime, hece ve harfe ayrıştırılır. Birkaç yönden sakıncalı görülmektedir. Bu metotla okumayı öğrenenlerde okumada hecelemeyi çabuk bırakamadıkları, sık sık tekrar yaptıkları görülmüştür. Yine, okuyucunun bütün dikkati harf ve heceye yöneldiği için anlama istenilen şekilde olmamaktadır. Ayrıca Türkçe’de sessiz harflerin tek başına okuma özellikleri olmadığından ve harflerin teker teker öğretilmelerinden sonra birleştirme, çocuklar için zor olmakta, faydalı sonuçlar vermemektedir 10. Bu metodu; “önce alfabetik sıraya göre sesler harfler tanıtılır. Harfler ikili, üçlü ve dörtlü hecelerde kullanılır. Daha sonra da bu hecelerden kelimeler, cümleler ve metinler üretilir” şeklinde açıklayan eğitimci S. Çelenk yöntemle ilgili eleştirileri de şu şekilde sıralamaktadır Ünsüzlerin tek başına seslendirilememesi okumada sorunların doğmasına neden olmaktadır, Uzun süreli hece tekrarı çocuğu bıktırmakta; okuma zevkinden uzaklaştırmaktadır, Okuma aynı zamanda anlama-kavrama işlemidir, bu yöntem çocuğu okumanın anlamından uzaklaştırmaktadır, Anlamlı söz grupları yerine sesler üzerinde odaklaşma okumada görme açısından daralmasına ve okuma hızının düşmesine neden olmaktadır 11. 2KARIŞIK METOT Bu metotta bir yandan cümle ve kelimeler öğrencilere öğretilirken, diğer yandan da kelime, hece ve harflerin tanıtılmasına geçilir. Böylece öğrenci cümleyi, kelimeyi, heceyi ve harfi birlikte öğrenmiş olur. Bu metotla okuma daha kısa sürede gerçekleştiğinden günümüzde de uygulayanlar olabilmektedir. Özellikle bazı öğretmenlerin birbirleri ile yarış içerisinde olması ve bir an önce okutabilme istekleri onları bu metodu uygulamaya itmektedir. Öğretmenin çözümleme metodunu uygularken, yani cümle öğretmeye devam ederken sesli harfleri tahtanın sağ üst köşesine yazdığı ve arasıra ya da günün ilk saatinde bunları okuduğu/okuttuğu görülmektedir. Bir yandan cümle öğrenen öğrenci, diğer yandan da bu sesli harfleri öğrenmiş olmakta ve çözümlemenin ilk anlarından itibaren yavaş yavaş okumaya başlamaktadır. Okumaya kısa sürede geçilmiş olsa bile öğrencinin süratli, doğru ve anlamlı okuma beceri ve alışkanlığı kazandırmadığı yönünden sakıncalı görülmektedir. Günümüzde okuma-yazma bilmeyen yetişkinlere 18 yaşından yukarı yetişkinlere düzenlenen kurslarda uygulanan bir metottur. Cümle öğretildiği anda çözümleme yapılır. 3HİKÂYE METODU Öğrencilerin seviyesine uygun olan bir hikâyenin cümlelerinin öğretilmesi, sonra hikâye üzerinde çalışarak kelime, hece ve harflerin kavratılması ile okumayı gerçekleştirme yolu olarak uygulanmış bir metottur. Günümüzde kullanılmamaktadır. 4KARMA HARFLERLE ÖĞRENİM METODUBu metotlardan başka çok önceleri bazı öğretmenler tarafından kullanılan ama şimdilerde uygulanmayan bir metot da karma harflerle ilk okuma-yazma çalışmasıdır. İlk okuma-yazmada normal olarak küçük temel harfler ve gerektiği zaman da cümle ve özel isim başlarında büyük harfler kullanılırsa buna “karma harflerle öğrenim” denir12. 1965’li yıllarda karma harflerle okuma-yazma öğretimini bizzat yürüten Bircan BİRCAN bu metotla ilgili olarak şunları ifade etmektedir“Birinci sınıfta okuma-yazma öğretimini kusursuz bir şekilde yapmak, okuma-yazmaya küçük harflerle başlamakla mümkündür. Okullarda karma harflerle öğretim, Millî Eğitim Müdürlüğünün iznine bağlıdır. Ancak hükmün yanında V. Millî Eğitim Şûrasının aldığı karar, öğretmenleri bu konuda serbest bırakmıştır. Bu karardan yararlanarak karma harflerle okuma-yazma öğretimini üç ders yılı uyguladım 13. Metodun sakıncalarını, aynı zamanda uygulamasını yapan öğretmen şu şekilde dile getirmektedir“Birinci sınıfın yedi yaş çocuğu dikkatini hem kelimelerin doğruluğuna, hem de yazılışına veremez. .... kelime doğruluğuna önem verip, harfleri ise benzetmekle yetinir14. ÇÖZÜMLEME METODU Cümle Metodu çözümleme metodunun dönemleri Yukarıda da zikredildiği üzere çözümleme metodunun ilkokuma-yazma çalışmalarında uygulanması programda istenmiş olup, bütün okullarda buna uyulmaktadır. Bu metot, 6-7 yaşındaki çocukların toptan algılama psikolojik özelliklerine uygun görülmüş bir metottur. Bu metodun esası çocuk gördüğü eşyayı bir bütün olarak kavrar ve bu bütüne karşı tepkide bulunur. Binaenaleyh cümleleri bütün hâlde verirsek, çocuk bunu bütünü ile ve belli bir olgunluğa erdikten sonra da, bunun parçalarını ayrı ayrı kavrar diye düşünülmüştür 15. Okuma-yazma öğretiminde uzun zamandan beri memleketimizde de çözümleme metodu Metode globale uygulanmaktadır; çözümleme metodu, okuma-yazmaya tam anlamlı sözlerden başlayarak, kelime ve harflere gitmek yoludur. Bu metot, çocuk psikolojisine uygun gelmektedir; çünkü çocuk her şeyi “olduğu gibi”, bileşik şekliyle görür, onu meydana getiren elemanlar inemez16. Çözümleme metodunu uygulayacak öğretmen eğitim-öğretim yılının başından itibaren bu metodu uygulamaya koyar. Şimdi bu metodun dönemlerini çizelge üzerinde gösterelim ve daha sonra ayrıntılara geçelim. İlkokuma-yazma öğretiminin plânlanması İlkokuma-yazma öğretiminin başarılı olması için iyi bir plânlama yapılması gerekir. Bunun için; İlkokuma-yazma öğretimine ayrılacak zamanı belirlemek; alıştırma çalışmalarını tespit ederek zamana dağıtmak; cümleleri tespit ederek yıllık plâna dağıtmak ve yeri ve zamanı gelince tasarıları uygulamaya koymak gerekir. 1Hazırlık Dönemi Öğrencileri okula alıştırmaya, onları ileride yapılacak olan okuma-yazma çalışmalarına hazırlamaya çalışıldığı dönemdir. 2-3 hafta devam eder. Okuma-yazmaya hazırlık döneminde ana-baba ve öğretmenin iletişim içerisinde olmaları, çocuğun okula ısınmasından, öğrenim hayatını başarılı bir noktada tamamlamasına kadar birçok yönden etkiler. Bu dönem içerisinde öğrenci açısından çalışmalar iki noktada yoğunlaştırılır. Birincisi; çocuğu okula hazırlayıcı etkinliklerle okul yolunda dikkat edilecek kurallar, sınıf içinde ve dışında nasıl davranılacağı, ihtiyaç giderme... gibi davranışları kazandırıcı etkinliklerdir. İkincisi ise; öğretmenin ilkokuma-yazma çalışmasına öğrencileri hazırlayıcı etkinliklere ağırlık vermesidir. Özellikle kalem tutma, defter kullanma, çizgi çalışmaları düz-yatık-eğik-yuvarlak, sınıf içerisinde bulunan ve sık kullanılan eşyaların adının, ne işe yaradığının söylenmesi, öğrencilerin herhangi bir konu üzerinde konuşturulması, tek tip -gruplar hâlinde- sınıfça etkinlikle bulunma... gibi faaliyetlere yer verilir. Okula yeni başlayan çocuk, sağ elle yazmayı, her satırı soldan sağa takip etmeyi, harfleri soldan sağa hesap etmeyi öğrenmek zorundadır. Kısaca dik bir düzlemden yatay bir düzleme harfleri aktarma iktidarını kazanmış olmalıdır. Bunu başaramadığı zaman aynadaki yazı gibi yazarE = 17. Okuma-yazmada başarı için, çocuk okula gelir-gelmez, öğretmen sözlü ifadenin gelişmesine önem vermelidir. Bunun için çocukların kelime haznelerini zenginleştirmek, onlara serbest konuşma imkân ve fırsatları vermek, kelimeleri doğru telâffuz etmelerini ve sesleri de açık, seçik duymalarına gayret edilmelidir. Böylelikle sözlü ifade mekanizmasındaki ses-konuşma çağrışımları doğru olarak kurulabilir 18. Hayat bilgisi ile ifade ve beceri derslerinde de özellikle bu ilk günlerde öğrenciye okuma-yazma çalışmalarında yararlı olacak bilgi ve beceri sağlayıcı faaliyetlere eşyaların görünüş özellikleri-karşılaştırmama-aile fertlerinin isimlerini saydırma... vb. ağırlık vermek yararlı olacaktır. Öğrencileri okuma-yazma öğretimine hazırlayıcı etkinlikler arasında, masal-fıkra anlatma, şiir okuma, resim üzerinde konuşturma ve en önemlisi düzenli çizgi alıştırmaları yaptırma gelir. Bu çizgi çalışmalarında düz-yatık-eğik çizgiler, yuvarlak-kare gibi şekillerle alfabemizdeki harfler, rakamlar yazdırılabilir. Burada dikkat edeceğimiz birkaç nokta vardır. Bunlar Çizgi çalışmalarında öğrencilere yapmaları için söylenen çizgiler 1-2 satırı geçmemelidir. Çizgiler yazdırılırken Türkçe harflerin yazılış tekniğine dikkat edilir. Öğretmen kontrolleri sırasında öğrenciyi cesaretlendirici sözler söylemeli, onun isteğini kırıcı söz ve davranışlardan kaçınmalıdır. 2Cümle Dönemi Cümle devresi hazırlıktan hemen sonra başlayıp yaklaşık dört ay devam eder. İlk dört hafta birer; on iki hafta ikişer cümle öğretildikten sonra yine her hafta birer fiş verilerek hazırlanan fişler tamamlanır. 2-3 cümle verildikten sonra zaman zaman metin çalışmaları yapılır. Verilen cümle ve kelimelerle metin oluşturma çalışması şemada gösterilen metin oluşturma ve okumayı geliştirme dönemine kadar mütemadiyen sürdürülmelidir. Metinler için özel bir metin defteri tutturulur. Yeni oluşturulan metinler evde okunması için ödev verilebilir. Ama yazı ödevi vermemek gerekir. Çünkü öğrencinin anlama ve kavramasında öğretmenin rehberliği esastır. Öğretmen yanlış yazılmış her cümleyi sildirmeden yanına doğrusunu yazmalı, cümlenin doğru kavranmasını sağlamalıdır. Çocuk okuma mekanizmasını tamamladığı ana kadar fiş verilir. Bu dönemde bir yandan cümle öğretilmeye devam edilirken, diğer yandan da kelime ve hece devreleri de sırasıyla uygulamaya konulur. Yani cümle öğretiminde belli bir mesafe alındıktan sonra 10-12 cümle verilince cümle çözümlemesine kelimelere ayrılmasına başlanır. Bu aşamada öğrencilerin bazılarının farklı cümlelerdeki aynı kelimeleri sezdikleri ve bak öğretmenim bundan şurada da var, şu fişimizde de var şeklinde çıkışları görülebilir. Bu çalışma basit cümlelerden başlayıp zora doğru yapılmalıdır. Daha sonra her iki çalışma sürerkencümle öğretimi-cümlelerin kesilmeye başlanması bir müddet sonra ilk elde edilen kelimelerden başlayarak hecelerin elde edilmesine başlanır. Görüldüğü gibi cümle devresi içerisinde hem kelime, hem de hece devresi birlikte yürütülmektedir. Burada önemli olan husus öğretmenin kelime ve hece devresini ne zaman başlatacağını iyi ayarlamasıdır. Bu devrede çocuklara ad ve soyadını öğretmek lâzımdır. Bunun için her öğrencinin ismi küçük bir fişe yazılıp verilmelidir. Bunun yanında sınıfta bulunan ve sık kullanılan eşyaların ismi kartona yazılarak o eşyanın bir köşesine raptiye ile tutturulmalıdır .Bu eşya isimlerinin öğretilmesi cümle öğretilmeden mi, yoksa cümlelerin arasına serpiştirilerek mi? yapılacağı öğretmene bırakılmaktadır. Bu konuda “... başlangıçta sınıfta bulunan eşyaların“masa, sıra, yazı tahtası, kapı, pencere, kitap, kalem” adları öğretilmekte, bilahare de cümleler verilmektedir19. Çözümleme metodunda esas unsur cümledir. 30-40 cümlenin öğretilmesi yeterlidir. Vereceğimiz cümleler nasıl olmalıdır? * Cümleler kısa ve emir bildiren cümleler olmalıdır. *Cümlelerde büyük ve küçük harfler kullanılmış olmalıdır. * Alfabedeki bütün harflerin cümlelerde geçmiş olmasına dikkat edilmelidir. *Cümlelerde noktalama işaretlerinden nokta, virgül, soru işareti ile ismin hâlleri kademeli olarak verilmelidir. *Cümleler, seviyeye uygun, ilgi uyandırıcı ve H. bilgisi üniteleriyle ilgili olmalıdır. * Yazılışı değişik olan harflerin mutlaka cümle başında kullanılması sağlanmalıdır. *Öğretilen cümleler arka arkaya getirildiğinde hayat bilgisi dersinde destekleyecek bir anlam bütünlüğünde olmalıdır. Örneğin; Ali gel. Okul açıldı. Kalem al. Yazı yaz. Resim yap... gibi. Çünkü “Çocuklar kendileri için yeni, hoş, anlamlı, haz veren, önemli, sürekli olan uyarıcıları daha kolay algılar20”. Gerek sınıf içindeki eşyaların ismi verilirken, gerekse cümleler verilirken şu şekilde bir sıra izlenmesi yararlı olur Verilecek kelime veya cümleler Hayat Bilgisi ile ilgi kurularak, kavratıcı sorular sorularak öğrencilere buldurulmalıdır, Bulunan cümle önce bulan öğrenciye, sonra diğer birkaç öğrenciye yüksek sesle bir-iki defa okutulmalıdır, Uygun ise cümleyi öğrencilere dramatize ettirmelidir, Öğretmen günlük yaşantıdan örnekler vererek açıklamalarda bulunur ve cümleyi bir kez de kendisi söyler, Bütün sınıfa koro hâlinde cümleyi bir-iki defa tekrar ettirir, Bu cümlenin yazılışını da göstermemi ister misiniz? der ve büyük fişi tahtaya asar. Astığı cümleyi bütünlük içerisinde, konuşur gibi okurduraklayarak okunmaz, Öğretmen cümleyi sınıfa, bir kişiye veya gruba, tekrar sınıfa okutturur, Sözün yazılışını da göstereyim mi? diyerek cümleyi tahtaya kurallara uygun biçimde yazar. Cümlenin unsurlarının yazımında “bir, iki, üç” diyerek kaç hamlede yazıldığı sezdirilir, Fiş tahtada asılıyken ve öğretmenin yazdığı da silinmeden havada parmak çalışması yapılır. Cümlenin yazılışı çubukla üzerinden gidilerek gösterilir, havada ve sıra üzerinde yazdırma egrersizleri yapıldıktan sonra sınıfça bir-iki defa okunur, Küçük fişler dağıtılır, büyük fişe benzeyip-benzemediği sorulur, artık defterlerinize yazabilirsiniz der ve küçük fişleri defterlerinin başlarına koyar, yazılanlar mutlaka kontrol edilmeli, yazamayanlara örnek cümle yazılmalıdır. Yazılan cümlelerin hepsini okurlar. Cümleler büyük fişe bakılarak sıra üzerinde fasulye ya da çöple yazmaları sağlanır,ilerleyen zamanlarda fiş tahtadan alınarak yazmaları istenir.Yazmaya, erken bitiren öğrencilerden başlayarak cümle tahtaya renkli tebeşirlerle yazdırılmalıdır. Bu çalışmalar arasında öğrencilere şiirler okumak, fıkra anlatmak, resimler göstermek... gibi etkinlikler yapılırsa öğrenci faaliyetlere dikkatini toplamış olarak katılır ve başarı artar. Cümle öğretimi çalışmalarında anlama-okuma-yazma çalışmaları bir bütün olarak düşünülmeli ve birlikte kavratılmaya çalışılmalıdır. Bütün bu çalışmaların bir ders saatinde bitirilmesi şart değildir. İlk haftalarda bu uygulamaların uzun zaman alması öğretmeni telaşlandırmamalı, cümleler tüm öğrenciler tarafından okunup-yazılmadan yeni bir fişe geçmemelidir. Öğrenciler her fişi bir önceki fişten daha kısa zamanda okuyup-yazma alışkanlığı kazanacaktır. 3Kelime Dönemi Öğrenci farklı cümlelerdeki aynı kelimeleri tanımaya başlayınca cümle çözümlemesine başlanır. Okuma gerçekleşene kadar devam eder. Yaklaşık 8-10 cümle verildiğinde öğrencinin öğretilen cümleler içerisinde benzeyen kelimelerin farkına varır. Bu döneme geçme aşamasında öğrencilerin en iyi sevdiği cümle okutulur. Cümleyi okurken kaç defa ses çıkartıyoruz; yazarken kaç aralık bırakıyoruz? diye sorulur. Öğrenciden aldığımız tepki doğrultusunda cümlenin bu parçalarına kelime dendiği söylenir, kelimeleri ayıralım mı?diye ayırma işleminde öncelikle özne olan kelimeden başlanmalıdır. Bu kelime genellikle sınıftaki öğrencilerin birinin ya da öğrencinin yakın çevresindeki kişilerden birinin adı olabilir. Bu durum o kelimenin daha iyi kavranmasını sağlar. 6-8 cümleye kadar sadece cümlenin öznesi kesilir. Cümleden kesilen öznelerin isimleri, diğer cümlelerin başlarına getirerek okuma-yazmaları sağlanır. Çözümleme; Cümleler kelimelere, Kelimeler hecelere, Heceler harflere ayrılarak yapılır. Çözümleme esnasında renkli tebeşir, çözümleme levhaları, makas... vb. araçlar mutlaka kullanılmalıdır. Cümleler kelimelere çözümlenirken ilk kesilen unsurun özne olacağını ve 6-8 cümlenin bu şekilde çözümlemeye başlanılacağını söylemiştik. Özneden sonra cümlede yüklemin kesilmesiyle devam edilir. Bu sefer yüklem cümlelerin başına, sonuna, koyarak gezdirilir. Bu çalışmaya geniş bir zaman dilimi ayrılır. Yeni yeni cümleler kurularak öğrencilere okutturulur. Çözümleme yapılacak cümleler, kesilecek özne ve yüklemler ile bundan sonra oluşturulacak metinler ünite ve günlük plânda yer almalıdır. 4Hece Dönemi Bu döneme sekiz sesli harfin çözümlemesi ile başlanır. Verdiğimiz cümlelerde sesli harfler tek tek hece olarak ortaya çıkmalıdır. ÖrneğinA-li, o-kul, E-lif, ü-züm... gibi. Harfleri kopya ederken sesli harfleri unutma, kelimelerin bitiştirilmesi, çocuğun dilin hece yapısına ait tasavvurlarının açık-seçik olmamasından kaynaklanır21. Çözümlemesi yapılan kelimelerden elde edilen ses ve hecelerle yeni yeni kelimeler tüketilmelidir. Bu şu şekilde yapılabilirağızdan iki hamle de çıkan A-li kelimesinin 1. Sesi nedir?A; 2. Sesi nedir? li cevabından sonra tahtadaki büyük fiş üzerinde bu heceler arası çizgi ile ayrılır ve kesilir. Bu sesler eldeki kelimelerin önüne, arkasına getirilerekgüneş-li, okul-a ... gibi yeni yeni kelimeler türetilir. Elde edilen kelimeler, oluşturulacak birkaç yeni cümlede kullanılır. Birbirini bütünleyecek 3-4 cümle ile küçük bir metin oluşturulup okutma-yazdırma etkinliğinde bulunulursa iyi olur. 5Harf Dönemi Sesleri analiz etme çalışmalarında benzer harflerin birbirlerinden niçin farklı oldukları, onlara öğretilmelidir. Benzer harfleri birbirleriyle kıyaslayıcı alıştırmalar, harf dizileri şeklinde yapılır ve bu arada açıklamalar da verilirse çok faydalı olur22. Çocuklarda hece kavramının gelişmemiş olması; sesli ve sessiz harfler arasındaki ilişkileri kavrayamamış olmasıdır. Sesli harfler vurgusuz ve çocuğun dikkatini daha az çekmektedir23. Bu nedenle öğretmen hece devresindeki çalışmalarında hecelerin doğru telâffuzuna ve pekiştirici çalışmalara daha fazla önem vermelidir. Hece döneminde sekiz sesli harfin tek tek hece olarak ortaya çıkarılması gerektiğini söylemiştik. Bu şekildeki çalışmalarla sesli harfler hece döneminde doğal olarak kavratılmış olmaktadır. Sekiz sesli harften sonra harf döneminde yapılacak çalışma; alfabemizdeki yirmibir sessiz harfi tanıtmak olacaktır. Sessiz harflerin tanıtılması ve kavratılmasında öncelik sert sessiz harfler p, ç, t, k, f, ş, s, h de olmalıdır. Sert sessizleri kavratırken şu şekilde bir yol izlenirse amaca daha kolay ve çabuk ulaşılabilir. Sınıf üç gruba ayrılır. Tahtada her grubun karşısına gelecek şekilde üç kutucuk grubun karşısındaki kutucuğa bir sesli harf yazılır. İkinci grubun karşısındaki kutucuğa sesli harfle bir bulunan ve çözümlemesi yapılmış sert sessiz harf yerleştirilir. Üçüncü grubun karşısındaki kutucuğa da her iki grubun harflerini birleştirerek yazar. Şimdi sıra gruplara kendi kutucuklarındaki sesi çıkartmalarındadır. Öğretmen birinci kutucuğu gösterdiği zaman 1. grup, ikinci kutucuğu gösterdiği zaman 2. grup yüksek sesle okurlar. Bu birkaç kez tekrarlanır. Sıra üçüncü grubun kutucuğundaki sesleri çıkarmaya gelmiştir. Her iki grubun çıkardığı seslerin birleştirileceği ifade edilir. Sonra birkaç kez okutulur. Tekrar 1., 2. ve 3. gruplara seri bir şekilde okutturulur. Aynı harfin önüne ve arkasına ünlüleri getirerek elde edilecek 16 hece öğrencilere sırasıyla okutulur, yazdırılır. Elde edilen sert sessizler sesli harflerle birlikte kullanılarak yeni yeni hece ve kelimeler oluşturulur. OKUMA YAZMAYA GEÇİŞ METİN SAFHASI Okuma, yazıyı görme, anlamı kavrama ve bu kelimeleri seslendirmedir24. Göz, zihin ve ses organlarının uyumu ile okuma etkinliği ortaya çıkar. 1. sınıf öğretmeni dersi anlatırken, cümle-kelime ya da harfi kavratacağı zaman üç faaliyeti birbirini bütünleyecek şekilde yapmalıdır. Vereceği cümleyi öğrencilere buldurduktan sonra tahtaya asmalı, sonra canlandırmalı ve uygun bir ses tonu ile okumalıdır. Bunu dikkatlice izleyen öğrenci cümlenin bölümlerini kavramış; canlandırma sonucunda da anlamla ilgi kurmuş olur. Bu şekildeki bir etkinlikle verilen cümle ya da kelimeyi zihninde anlamı bulunduğu için söyler ve yazar. Bu aşamada gerek dikkat toplamak ve gerekse verilen cümle ya da kelimeyi kavratmak için öğretmen kılavuz sorular sorabilir. Okuma etkinliği hem öğrenci hem de öğretmen açısından çok önemlidir. Öğretim çalışmalarının ileriki yıllarda da istenilen doğrultuda yürütülmesi için okumanın ilk yılın içerisinde çok iyi kazandırılması gerekir. Okuma durumu iyi olmayan öğrenciler anlama ve anlatım bakımından da iyi olamayacağından sonraki yıllarda okuduğu kitaplarda istenilen ölçüde yararlanamaz. Bu devreye gelmeden veya başladıktan hemen sonra bazı öğrenciler yeni oluşturulan hece ve kelimeleri okuyup-yazdığı görülebilir. Bu seviyedeki öğrenciler öğretmen tarafından gruplandırılarak metinler verilmeli, okuyup-yazmaları sağlanmalıdır. Böyle yapılmadığı takdirde ileri seviyedeki öğrencilerin hece ve harf tekrarlarından sıkılacağı ve dolayısıyla okuma yazma isteğinde azalma olabileceği düşünülmelidir. Birinci sınıfa alınan öğrenciler değişik aile ortamlarından geldikleri için okula hazır olması yönünden farklılıklar gösterirler. Öyle ki, sınıfta, eline ilk kez kalem alan çocuktan, belli bir ölçüde okuma yazmayı kavramış olan çocuğa kadar değişik düzeyde öğrenci bulunabilir. Bu nedenle, çeşitli etkinliklerden yararlanılarak çocukların okuma yazmaya hazır olma yönünden iyice değerlendirilmeleri gerekir. Bu değerlendirme sonuçlarına göre çocukların baştan itibaren seviye gruplarına ayrılmaları ve her grubun ihtiyacına göre öğrenme etkinlikleri plânlanması gereklidir. Öğrenciler sürekli aynı grupta tutulmamalıdır. Çocuğun durağan bir yapıya sahip olmadığı, tersine sürekli bir değişim ve gelişim içinde bulunduğu göz önünde tutulmalıdır 25. Seviye gruplarıyla etkinliğine göre sırasıyla ilgilenilmelidir. Bir grupla tahtada yazı etkinliğinde bulunulurken diğer grup verilen ödevi deftere, bir diğeri de çöp ya da fasulye ile yazmaya yönlendirilmelidir. Bütün bu etkinlikleri yaparken öğretmen gruplar arasında okuyan-okuyamayan; çalışkan-tembel gibi ayırımlarda bulunmamalı ve bunlara fırsat yaratmamalıdır. Hatta bu gruplara ayırmanın ölçü ve sebebiyle çalışma yöntemleri, öğrencinin anlayacağı bir dille açıklanmalı; veli toplantılarında da velilere bilgiler verilmelidir. Mekanizma kavrandıktan sonra okuma parçaları üzerinde yapılan okuma, sözlü ve yazılı anlatım, dilbilgisi ve yazı çalışmalarının ünitelere bağlı ve daha ziyade yazılı yapıldığı safhaya “metin safhası” denir. Metin safhasına, daha önce öğrenilen ve yeni teşkil edilen anlamlı kelimelerden meydana getirilen az heceli ve kısa okuma parçaları ile başlanır26. Harf döneminden sonra öğrencilerin harflerden hece, hecelerden kelime, kelimelerden de cümle oluşturdukları; oluşturulan bu cümleleri okudukları görülür. Bu aşamada hemen kitap ve dergilerdeki okuma parçalarına geçilmemesi gerekir. Öğrencilerin güç durumda kalmamaları için, öğretmen çalışmalarda elde edilen hece, kelime ve cümleleri kullanarak küçük metinler oluşturulabilir. Duruma göre bu metinler yazma ve okuma çalışmalarında kullanılır. Daha sonra dergi ve kitaplardaki parçalardan öğrenci seviyesine uygun görülen parçalar üzerinde çalışılır. İlkokuma-yazma sahasında önemli çalışmalarda bulunan eğitimci Selahattin Dikmen metinlerin seçilmesinde dikkat edilecek noktaları şu şekilde sıralar 1. Metinler öğrencinin günlük yaşantısı ile ilgili olmalıdır, 2. Metinler ilgi çekici, öğrencilerin yaş ve seviyelerine uygun olmalıdır, 3. Metinler kısa, ifade açık, harekete yönelik ve resimli olmalıdır27. Serbest okuma çalışmalarında kullanılacak metinler oluşturulurken Türk folklor değerleri arasında örnekleri sıkça bulunan bilmeceler, tekerlemeler, masallar, türküler, maniler ve öykülerden yararlanılmalıdır. Bu materyaller, birer okuma parçası gibi işlenmeli, öğrencilere sorular sorularak üzerinde anlama-kavrama çalışmaları yapılmalıdır28. Serbest okumada olduğu gibi serbest yazmaya geçerken de öğrencilere birden yüklenilmemeli; anlamı iyi bilenen kelime ve cümlelerin yazdırılması ile işe başlanmalıdır. Daha sonra öğrencilere bir konu vererek düşündüklerini yazmaları istenmelidir. Serbest yazma çalışmalarında ailede bulunan fertlerin isimlerinin yazılması, sevilen yemeklerin isimlerinin yazılması, sevilen oyun isimleri, akrabalık terimleri... yazdırılabilir. Sene sonuna doğru dikte çalışması yapılmalıdır. Bunun için öğrencilerin hoşuna gidecek, kahramanı sınıf içinden olan küçük olaylar öğrencilere söylenmeli, öğrencilerin yazmaları sağlanmalıdır. OKUMA YAZMA ÇALIŞMALARININ DİNLEME VE KONUŞMA ETKİNLİKLERİYLE BİRLİKTE YÜRÜTÜLMESİ Bu devrede heceler harflerine ayrılır. Ayrılan harfler iyice tanıtıldıktan sonra yeni yeni heceler oluşturulmaya başlanır. Elde edilen hecelerle yeni kelimeler; kelimelerden de kısa emir ve soru cümleleri oluşturulmaya özen gösterilir. Oluşturulmaya çalışılan cümlelerin öznelerinin sınıfta bulunan öğrencilerin isimleri olması dikkat ve istek açısından yararlı olacaktır. Cümlelerin birkaçının birleştirilmesiyle küçük metinler oluşturularak okuma ve yazmaları istenebilir. Kısa ve emir cümleleri içinde ismi geçen öğrencilere sırasıyla tahtaya yazdırılır. Tahtaya yazdırılan cümlelerden oluşan metin öğrencilere sırasıyla okutturulur. Çözümleme metodu yalnız okuma-yazma mekanizmasını değil, konuşma mekanizması kavratma bakımından da önemlidir. Güzel konuşma alışkanlığını kazandırabilmek için konuşma, okuma, yazma faaliyetlerinin birbirinden ayrılmadan bir bütün olarak mütalaâ edilmelidir. Öğrenci, yakın çevresindeki eşyaları tanıdıktan sonra yazma alıştırmaları yapılmalıdır. Böylece kelimeleri söylenişi ayrı, yazılışı ve okunuşu ayrı olarak öğretemeyiz. Bu üç unsur birlikte öğretilir 29. Dinleme alışkanlığının kazandırılması da önemli çalışmalardan biridir. Türkçe’mizin iki önemli alanı olan anlama ve anlatımın içine aldığı dört beceri okuma, yazma, dinleme ve yazma birbirini bütünleyen unsurlardır. Anlama, dinleme ve okumayla; anlatım ise, konuşma ve yazma etkinlikleriyle geliştirilebilir. Dinleme becerisinin öğrenilebilir ve öğretilebilir bir dil becerisi olduğunu ifade eden öğretmenlere etkin dinlemeyi sağlamaları amacıyla şu eğitici çalışmaları yapmalarını önermektedir 1. Dinleme etkinliğinin sonunda sorular sorulacağını belirterek konuşmaya başlama, 2. Dinlenecek metin ya da konuşmaya hazırlık sorularıyla girme, 3. Dinlenen metin ya da konuşmanın eksik kalmış bir bölümünü tamamlama, 4. Dinlenen metin ya da konuşma konusunun sözlü ya da yazılı olarak özetini çıkarma, 5. Dinlenen metin ya da konuşmayı öğrenciye dramatize ettirme, 6. Dinlenen metin ya da konuşmanın başlığını tahmin etme 30. Öğrenme yollarından biri olan dinlemenin istenilen ölçülerde olabilmesi için • Derslikte öğrenciler öğretmenlerini iyi görebilecek şekilde oturtulmalıdırlar, • Duyma ve anlama güçlüğü çeken öğrenciler ön sıralara oturtulmalıdır. • Dinleme etkinliği dikkat dağıtıcı ses ve gürültünün olmadığı zamanlarda yapılmalıdır, • Öğrencilerin yorgun, aç, moralsiz olmadıkları zamanlarda yapılmalıdır, • Dinleme etkinliğinin konusu öğrencilerin seviyelerine uygun, dikkat çekici nitelikte olması gerekmektedir. Dinleme alışkanlığının yerleşmesi için müzik dersinde öğreteceği bir parçayı kendisi söyledikten sonra büyük sınıf öğrencilerinden bir grup çağırarak şarkıyı bir de onlardan dinlemelerini sağlamalıdır. Böylece hem dinleme alışkanlığı kazandırılmış olacak hem de öğrenilmiş bulunan şarkı sözlerini metin oluşturma-okuma-yazma etkinliğinde kullanma imkânı elde etmiş olacaktır. Okuma, yazma ve dinlemenin yanında konuşma becerisinin de geliştirilmesine aynı derecede önem verilmelidir. Konuşma, bireyin içinde yaşadığı topluma uyumunu sağlamasında, kendine güven duygusuyla yeteneklerini ortaya koymada ve başarılı olmada kendisine kapı aralayacak en önemli unsurdur. Öğrencinin güzel bir Türkçe konuşmasını sağlamak için şunların yapılması gereklidir •Öğretmen konuşmasına dikkat etmeli ve öğrencinin karşısında düzgün konuşmalı, •Öğrencilerden güzel konuşmaları taklit etmelerini istemeli, •Öğrencilere sık sık fırsat tanıyarak sınıf arkadaşlarına konuşmaları sağlanmalıdır. Bunun için izlenilen bir olayın, gösterilen bir resmin, yapılan bir gezinin anlatılması seçilebilir. •Ses tonu ile el, kol ve yüz hareketlerinin konuşmayı beslediği fikrini kavratmaya çalışmalıdır. •Konuşan öğrencilere taltif edici sözler söyleyerek onları cesaretlendirmelidir. Yazma becerisi; öğrencinin gördükleri, duydukları ve düşündüklerini yazı ile anlatmasıyla gelişir. Dinleme, okuma ve konuşma becerileri ile doğrudan ilişkilidir. Öğrencilerin yazılarının istenilen seviyede olması için bazı çalışmaların yapılması gerekir. Bu öğrencinin sinir-kas koordinasyonunu sağlayıcı faaliyetler olup yazının açık, okunaklı ve işlek olmasını sağlar. Bundan başka •Resim dersindeki kesme-yırtma-yapıştırma çalışmaları parmak kaslarını geliştirerek yazının istenilen seviyede olmasını sağlar, •Sırada ve havada parmakla yazı yazma çalışmaları, •Fasulye ve çöplerle yazı yazma çalışmaları, •Serbest resim yapma çalışmaları, •Tahtada ve deftere istenilen çizgileri çizme çalışmaları da yazıyı güzelleştiren etkinliklerden bazılarıdır. SESLİ-SESSİZ-GÜZELVEHIZLIOKUMAETKİNLİĞİNDEDİKKATEDİLECEKNOKTALAR Okumaya geçmiş öğrencilere yeni oluşturulmuş metinler sesli olarak okutulmalıdır. Bütün öğrenciler okumaya geçmiş, uzun süre sesli okuma etkinliğinde bulunulmuş ve iyice anlaşılmış bir metin üzerinde ise güzel okuma çalışması yapılabilir. Güzel okuma yapılacak metin öğretmen tarafından özenle seçilmelidir. Bazı metinler öğretmenin okumasından sonra öğrencilere söz korosu şeklinde okutulursa ses tonunun ayarlanmasına ve okuma hızının geliştirilmesinde yararlı olur. Sessiz okuma, güzel okumada olduğu gibi okunmuş ve anlaşılmış metin yerine, içerisinde yeni kelimeler bulunan kısa ve anlaşılması kolay olan metin olmasına dikkat edilirse daha yararlı olur. Öğrencilere öğretim yılının sonuna doğru seviyelerine uygun hikâye kitapları verilerek sessiz okuma etkinliğinde bulunmaları sağlanır. Bu şekilde bireysel okumalar için kitaplıkta okuma setleri bulundurulur. Öğretim yılı sonuna doğru okuma problemi olan öğrenci kalmayınca sesli, sessiz ve güzel okuma etkinliğinde belli bir mesafe kat edildikten sonra öğretmen monotonluğu kırmak, öğrencilerin ilgi ve isteklerini artırmak için hızlı okuma çalışması yapılabilir. Öğretmen sessiz okumada olduğu gibi bu tür okuma etkinliği için masal, çocuk hikâyeleri, hayvan ve tabiat hikâyeleri temin edebilir. Okumasını yetersiz bulduğu öğrenciler ile ilgilenerek bunun sebebi araştırılmalı; çocuk ve ailesinden, çevreden, okul ve sınıf içinden başarıyı etkileyen faktörleri ortadan kaldıracak girişimlerde bulunulmalıdır. Okuma güçlüğü çeken öğrenciler durumu iyi olan öğrenci grubu içerisinde grup çalışmasına tabi tutulabilir. Okunan kitaplar üzerinde grup elemanlarının konuşmasına fırsat tanınması... gibi. Bu gibi etkinliklerde bulunan okuma güçlüğü olan öğrencilerden onure edici sözler esirgenmemeli, onların yapılan çalışmalarla medenî cesaret kazanmalarına ve öz güven duygusunu geliştirmelerine yardımcı olunmalıdır. Anlama eğitiminin önemli vasıtalarından olan okuma mekanizması kitaplardaki metinlerle, şiir, tekerleme, bilmece, sayışma, mani... sözleriyle zenginleştirilerek işlerlik kazanmasına çalışılmalıdır. Serbest okuma çalışmalarında aşağıdaki örnek metinler gibi çevre özelliğine uygun parçalar oluşturulabilir Ooo piti piti İğne battı Keramela sepeti Canımı yaktı, Terazi, lastik ombul koş, Jimnastik Arabanın tekeri İstanbul’un şekeri Mustafa mıstık, Hap hup altın top Arabaya kıstık, Bundan başka oyun yok Üç mum yaktık, Seyrine baktık. Bizim evde deli var, tepesinde gülü var Horoz Leylek leylek havada Fış fış kayıkçı Yumurtası tavada Kayıkçının küreği Haydi verin et yesin Tıp tıp eder yüreği Et yemezse ot yesin Akşama fincan böreği. İLKOKUMA-YAZMA ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN DİĞER ARAÇLAR Fişler, büyük ve küçük olmak üzere iki çeşittir ve cümle öğretiminin en önemli aracıdır. Öğretmenin kısa sürede başarıya ulaşmasını sağlar. FişlerÇözümleme metodunun cümle öğretimi dönemine büyük fişin öğretimiyle başlanır. Öğretilen fişler sınıfta her öğrencinin görebileceği bir yere genellikle yazı tahtasının yan tarafına gerilen iplere asılır dizilmelidir. Fişlerin yerleri zaman zaman değiştirilmelidir. Öğrencilerin ilgisini çekmesi ve daha çabuk kavramaları için büyük fişin kenarına ilgili resimler yerleştirmek iyi olur. B. Küçük FişlerBüyük fişteki cümlenin aynısı küçük, renkli kartonlara yazılır. Küçük fişler, öğretmen tarafından her öğrencinin ismi yazılarak dağıtılan zarflarda saklanır. Çocuklar isimlerini bu zarflara bakarak da öğrenebilirler. Bunu hızlandırmak için verilen her küçük fişin arkasına kendi adlarını yazmaları öğretilir. C. Fasulye ve çöplerÇizgi çalışmalarıyla cümle öğretimi döneminde beceri kazandırma ve kalıcı öğrenmeyi sağlamak için fasulye ve çöplerle pekiştirici çalışma yapılır. sınıf öğrencilerine az yapraklı çizgili defter aldırılır. Eğer imkân varsa çift çizgili üç aralıklı defter aldırılabilir. Yine 1. sınıf öğrencileri kesinlikle açacak ile açılan tahta-yuvarlak kalem kullandırılmalıdır. Öğrencinin güzel yazı alışkanlığına sahip olması için kaleme iyi hakim olması gerekir. İnce uç takılan kalemlerle bunun sağlanamadığı görülmüştür. Çözümleme sırasında kurşun kalemle birlikte renkli kalem de kullanılması yararlı olur. D. Yazı Tahtası1. sınıf öğrencilerine göre ayarlanmış olmalıdır. Tahtanın yerden yüksekliği 60-65 cm olmalıdır. Öğrencilerin yazı yazacağı yüksekliğe cümle yazımında kolaylık sağlanması için tahtaya hafif belirgin çizgiler çizilebilir. E. Kelime-Hece-Harf PenceresiDeğişik kelime, hece ve harfleri kavratmak için iki ayrı karton parçası kullanılarak yapılır. Harflerin yazıldığı şerit köprüden geçirilerek diğer kartona takılır. Yazılı şerit hareket ettirilerek farklı harf, hece ve kelimeler öğrencilere okutturulur. Levhası Kelime-Hece-Harf Fırıldağı * Hisarcık Fevzi Çakmak İlköğretim Okulu Türkçe Formatör Öğretmeni 1 Emin Özdemir. “Anadili Öğretimi”, Türk Dili, Dil Öğretimi Özel Sayısı 2 Yavuz. “Başka Bir Nesl-i Cedid” adlı makale. tarihli Cumhuriyet gzt. 3Julia Marshall. “Anadili ve Yazın Öğretimi”,çev. Cahit Külebi Başak Yay. Ankara 1994, 4Eğitim öğretim çalışmalarının plânlı yür. ilişkin yönerge. 22 Haziran 1981 tarih ve 2089 sayılı 5Ruşem Alaylıoğlu, Ferhan Oğuzkan. Ansiklopedik Eğitim Sözlüğü, 6 Osman Özcan. “İlkokuma-Yazma Öğretim Programlarının Geliştirilmesi”,Hacettepe Türkiye’de İlköğretim SempozyumuYıl1992, 7 Süleyman Çelenk. “Farklı Yöntemler Açısından İlkokuma ve Yazma Öğretimi ve Bir Yöntem Denemesi”,Hacettepe Türkiye’de İlköğretim Sempozyumu Yıl1992, 8 Ali Osman Özcan. 9 Temel EğitimProgramı Türkçe Eğitimi, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul 1982, 10 Nusret Alperen. Türkçe Öğretim Rehberi, MEB Yay. İstanbul 1991, 11Süleyman Çelenk. 12Naciye İçelli. Kolay Eğitim ve Öğretimİkinci Baskı Ankara, 13 Bircan Bircan. Karma Harflerle İlkOkuma Yazma Öğretimi, Öğretmeni İşb. Yetiştirme Bürosu yay. Ankara 1965, 14 Naciye İçelli. 15 Nusret Alperen. 16 Beşir Göğüş. “İlkokullarda Türkçe Öğretimi Kılavuzu” MEB Yay., İstanbul 1968, 17 Osman Özcan. 18 Osman Özcan, 19 Nusret Alperen. 20 Osman Özcan. 21 Osman Özcan. 22 Osman Özcan. 23 Osman Özcan. 24 Beşir Göğüş. “İlkokullarda Türkçe Öğretimi” Evi, İstanbul 1968, 25Komisyon; İlkokuma Yazma Öğretmen Kılavuzu, Evi, İstanbul 1979, 26Fevzi Uçan. “Birinci Sınıf Öğretimi Kılavuzu”, Pratik Öğretim Yay. Geliştirilmiş IV. Baskı, Konya 1995, 27 Selahattin Dikmen. “İlkokuma Yazma Öğretimi Öğretmen Rehberi”, ÜnerYay., Ankara 1986, 28 Çelenk. İlkokuma-Yazma Öğretimi, Artım Yay. Ankara 1999, 29Nusret Alperen. 30 Çelenk. İlkokuma-Yazma Program ve Öğretimi, Artım Yay.,Ankara 1999, Esirlerin okuma-yazma öğretmeleri şartıyla serbest bırakılmaları Hz. Muhammed’in neye önem verdiğini gösterir? Hz. Muhammed sav eğitim ve ilme büyük önem vermiştir. Esirlerin şartlı olarak bırakılmaları Peygamberimizin şuna önem gösterdiğini okuma-yazma öğretmeleri şartıyla serbest bırakılmaları Hz. Muhammed’in neye önem verdiğini gösterir?CEVAP Eğitime ve ilim öğrenmeye verdiği önemi BİLGİMekkeli müşrikler ile Müslümanlar ilk olarak 624 yılında Bedir Savaşı’nda karşı karşıya geldiler. Savaşı Müslümanlar kazandı. Savaş sonunda esir olan Mekkeli müşriklerden okuma-yazma bilenler, on Müslüman’a okuma-yazma öğretmeleri şartıyla serbest ile ilgisi Hadisler“Alimin âbide üstünlüğü, benim, sizden en basitinize olan üstünlüğüm gibidir” buyurdu.”“İlim talebi için yola çıkan kimse dönünceye kadar Allah yolundadır.”“Sadakanın en üstünü, kişinin bir ilim öğrenip sonra da onu müslüman kardeşine öğretmesidir.”“Kim bir ilim öğretirse ona bu ilimle amel edenlerin sevabı vardır. Bu amel edenin ücretini eksiltmez.”Bedir Muharebesi veya Bedir Savaşı, 13 Mart 624 tarihinde Müslümanların, Mekke’nin Kureyşli paganlarıyla yaptığı ilk .16. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabı cevapları TÜRKÇE İLK OKUMA VE YAZMA ÖĞRETİMİ1 – Günümüzde okuma ne demektir?Ön bilgilerin kullanıldığı, yazar ve okuyucu arasındaki etkili iletişime dayalı, uygun bir yöntem ve amaç doğrultusunda, düzenli bir ortamda gerçekleştirilen anlam kurma – İyi bir okumanın bireye olan katkıları nelerdir? Bireyin kavramlar oluşturmasına Genellemeler yapabilmesine Sonuçlar çıkarmasına Fikirler arasında ilişkiler kurabilmesine katkılar – Okuma sürecinde yer alan öğeler nelerdir? Değerlendirme Muhakeme etme Problem çözme Hayal etme4 – Okuma prensipleri nelerdir? Okuma akıcı olmalıdır. Okuma anlam kurma sürecidir. Okuma stratejik olmalıdır. Çocuk okumaya güdülenmelidir. Okuma hayat boyu devam – Akıcı okuma nedir?Noktalama işaretleri, vurgu ve tonlamalara dikkat edilen, geriye dönüş ve kelime tekrarı verilmeyen heceleme ve gereksiz duruşlar yapılmayan, konuşurcasına yapılan – İlk okuma yazmanın temel amaçları nelerdir? Türkçeyi doğru kullanmak, okuma, yazma, dinleme, konuşma, görsel sunu ve görsel okuma gibi temel becerileri kazandırmak. Türk dilini sevdirmek. Noktalama işaretleri ve kullanıldığı yerleri kavratmak. Sözlü anlatımı geliştirmek, yazılı anlatıma hazırlamak. Büyük, küçük temel bitişik eğik harflerin yazılışlarını ve yönlerini kavratarak yazı becerilerini geliştirmek. Seslerin doğru çıkışlarını öğretmek. Kelime hazinesini – Okuma yaklaşımları nelerdir? Parçadan bütüne yaklaşımı Bütünden parçaya yaklaşımı İnteraktif yaklaşımParçadan bütüne yaklaşımında; öncelikle okuma sembolleri sese çevirmektir. Yani önce harfleri, sonra kelimeleri daha sonra da cümleleri tanıyıp ayırt ederek parçaya yaklaşımında; okuma anlam kurma süreci olarak kabul edilmektedir. Bu yaklaşımda anlam tahmin etme yoluyla Okuma yaklaşımlarından parçadan bütüne yaklaşımı ilkokul 1. devre için uygundur. Bütünden parçaya yaklaşımı ise ilkokul 2. devre sonrası için uygundur. Çünkü birinci yaklaşım tanımayı gerektirirken, ikinci yaklaşımda tanımanın yanında tahmin etmeyi de gerektirir, daha üst – Temel dil becerileri nelerdir? Dinleme Okuma Konuşma Yazma Görsel sunu Görsel okuma9 – Okumaya hazır oluşluk nedir?Yetenekler ve kazanımlara bağlı olan genel bir olgunluk – Okumaya hazır oluşla ilgili görüşler nelerdir? Faktörcü görüş Olgunlaşma teorisi Doğuştancıların teorisi11 – Faktörcü görüş neyi savunur?Okumanın başarılı bir şekilde kazanılmasına etki eden sınıf ortamının tasarımı, yöntemler, araç gereçler gibi faktörlere göre programlar hazırlanırsa problemin çözüleceğini – Çocuğun fiziksel, zihinsel vb. olgunluğa erişmeden önce okuma yazma işinde başarılı olamayacağını savunan görüş hangisidir?Olgunlaşma teorisi13 – Okumayı gelişimsel bir kavram olarak kabul eden ve okuma öncesi becerileri okumayı öğrenme sürecinin bir parçası olarak savunan yaklaşım hangisidir? Yani doğumdan itibaren yapılan her türlü etkinliğin okuma yazmaya katkı sağladığını savunur.Doğuştancıların teorisi14 – Tompkins’e göre okuma yazma öğretim süreçleri kaç aşamadır, nelerdir?Üç aşamadır Okumaya hazırlık Okuma yazmanın başlaması Akıcılık15 – İlköğretim 3. sınıfa kadar temel amaç olan ve çocuklara ulaştırılması istenen aşama hangisidir?Akıcılık – Sesli okuma, çocukta hangi becerilerin gelişmesini sağlar? Okuma becerisini Kelime hazinesinin gelişmesini Cümle yapısının tanımasını ve tecrübelerin zenginleşmesini – Sesli okumada önemli olan nedir?Materyalin öğretmen, öğrenci ve yetişkinler tarafından – Çocuğun okunan kitaptan maksimum düzeyde yararlanabilmesi için ne yapılmalıdır? Öncelikle kitap tanıtılmalıdır. Çok fazla çocuğun araya girmesine müsaade edilmemelidir. Okuduktan sonra tartışma – Okuma sonrasında yapılan tartışmanın çocuğa kazandıracakları nelerdir?Çocukta analitik düşünme ve konuşma becerisi – Etkili bir sesli okuma yapmak için gerekli hususlar nelerdir? Okuma öncesi Kitabın kapağı gösterilmeli, başlık okunmalı, tahmin yaptırılmalı Okuma sırası Anlamı bilinmeyen kavramlar açıklanmalı, tahminlere devam ettirilmeli ve kontrol edilmeli, iyi bir okuma sergilemeli Okuma sonrası Tartışma yapılmalı, tahminlerle kitaptaki olayın benzeşip benzeşmediği karşılaştırılmalı, olay çocuklara onların yaşantılarıyla – Bazı çocuklar trafik işaretlerini, önemli alışveriş merkezlerinin işaretlerini ve sevdikleri çikolata vb. unsurların adını bu nesneleri gördüklerinde söyleyebilirler. Bu duruma ne denir?Çevresel Çocukların okuma yazmaya ilgilerini arttırabilmek için öğretmenlerin yapabilecekleri etkinlikler nelerdir? Sınıf içerisinde posterler ve işaret asmak Öğrencilere çeşitli notlar yazmak Sınıf kurallarını listeleyerek Aileye yazılı mesaj göndererek Hikaye okuyup ve anlatarak Sınıftaki eşyaların adlarını yazıp üzerine asarak23 – Yazma sürecinde geçilen aşamalar nelerdir? Yazma öncesi Amaçsız çizimler ve karalamalar, çizgi çalışmaları yapılır. Yazmaya başlama Alfabetik prensipler kazandırılır. Akıcı yazma Hem fikirler organize edilir hem de noktalama işaretleri doğru – Okumaya hazır oluşlukla ilgili faktörler nelerdir? Yaş Cinsiyet Sağlık sorunları Genel zeka Zihinsel düşünme Beyin başatlığı25 – Okumayı öğrenmeyi etkileyen faktörler nelerdir? Okuma materyalinin güçlük derecesi Öğretimin aşamalandırılışı Kullanılan metotlar Çocuğa yapılan kişisel yardımlar öğrenmeyi – Özel bilişsel problemler nelerdir? Yetersiz hatırlama gücü Algılama zayıflığı Dikkati toplayamama Açıklayamama, izleyememe Dil yetersizliği27 – Görsel ayrım nedir?Uyarıcıların kelime, harf, cümle vb. ana karakterlerini dikkate alıp, detayları şekil, ebat, renk vb. dikkate almazlar. b, d, p harflerini – Görsel ayrımda yapılan 4temel yanlış nedir? Harfleri alt üst etme b yi p yapma Ayna görünüşü oluşturma E yi ters yazma Hece ve kelimelerde harflerin yerini değiştirme çok yerine koç Yazım yönlerini karıştırma soldan sağa, yukarıdan aşağıya29 – Öğrenmede dikkatin 3 temel fonksiyonu nedir? Gereksiz bilgileri dışlamak Gerekli bilgileri seçmek Bir uyarıcıdan diğerine düzenli bir şekilde yönelmek30 – Dikkatsizliğe neden olan faktörler nelerdir?Hiperaktiflik ve impalsiflik31 – İmpalsiflik nedir?Başkalarını rahatsız etmek, üzerine vazife olmayan konularda cevap vermek, bir iş yapılırken sırasını beklememek gibi davranışları – Seslerin farkına varılmasında kullanılan aşamalar nelerdir? Görsel hafıza geliştirilir. Ses – sembol ilişkisi Anlam ve yapıyla ilgili bilgiler – Yavaş okumanın nedenleri nelerdir? Hece hece okuma Kelime kelime okuma Kelimeyi yavaş tanıma Fısıldayarak okuma Dudak hareketleri yapma Parmakla takip Kafa hareketleri Geri dönüşler34 – Okuma sırasındaki geri dönüşlerin nedeni nelerdir? Dil yapısı Kelime tanıma ve anlamdaki zorluklar35 – Zayıf okuyucuların özellikleri nelerdir? Ön bilgilerini okuma ortamına aktaramazlar. Anlamadıkları zaman yardımcı stratejileri kullanamazlar. Metin içi tutarsızlıkları kontrol edemezler. Okumanın yararına inanmazlar. Anlamdan ziyade Kelimeleri – Yazmadaki önemli unsurlar nelerdir?Hız ve – Yazmayla ilgili evrensel amaçlar nelerdir?Yazının; Kişisel tarzının gelişmesine Okunabilirliğe Hıza, akıcılığa ve sanatsallığa yardımcı – Yazı öğretimi çalışmalarında kas gelişimine ve harf şekillerinin hafızaya alınmasına yardımcı olacak etkinlikler nelerdir? Havada yazma aşamaları Kumda yazma aşamaları Fasulyelerle yazma aşamaları Tahtada yazma aşamaları Kağıtla yazılmış harflerin üzerinden çizerek yazma39 – Çocuğa el göz koordinasyonu geliştirmek için ne gibi etkinlikler yapılabilir? Legolarla oynamak Kes yapıştır çalışmaları yapmak Parmakla boyama çalışmaları yapmak Oyun hamurlarıyla oynamak Zeka küpleriyle oynamak40 – Okunaklılık nedir?Harflerin doğru yazılması, boyutlarının ve boşluklarının iyi ayarlanması, eğri çizgi ve birleştirilmelerin doğru yapılması ve yazı çizgisinin takip etmesiyle Bitişleri yazım çizgisi üzerinde olan harflerin, kendisinden sonra gelen harflerle bağlanması diyagonal şekilde – Yazmayı etkileyen unsurlar nelerdir? Oturuş Kas gelişimi Boşluklar El tercihi Yönler Harfler42 – Motorsal hafızanın gelişimi için ne yapılabilir?Tahtaya yazı çalışmaları – Öğretmen bir harfi öğretirken beynin üç yönlü çalışması için hangi etkinlikleri yapabilir? Gözler harfin çizgilerinde yoğunlaşarak genel şekli anlamaya çalışır, burada beynin görmeyle kısmı etkin olur. Öğretmen yazdığını sözel olarak tanımlayacağı için beynin işitmesiyle ilgili kısım etkin olacaktır. Harf yukarıdaki işlemlerle aynı zamanda el ile yazılacaktır, burada beynin motorsal hareket ile kısmı etkin – Çocukta yazı anlayışı hangi aşamalarda gerçekleşir? Karalama aşaması Doğrusal tekrarlama Rastgele harf oluşturma Heceye geçiş aşaması Normal yazma aşaması45 – Okuma anlam kurma sürecidir, ne demektir?Hiçbir yazılı kaynak kendini ifade edici değildir. Okuyucu ön bilgilerini kullanarak onu çözmeye çalışır. Örneğin bir okuma parçasının başlığı düğün ise, ister istemez düğün öğrencinin aklına – Okuma stratejik olmalıdır, ne demektir?Stratejik okumaktan maksat okuyucunun, yazılı materyalin güçlük seviyesini göz önünde bulundurup, konu le ilgili ön bilgilerini okuma ortamına aktarıp, uygun bir amaç ve yöntem belirleyerek beceriyi kazanan birey, zaman ve enerjiden sağlamış olur, kendini yormamış olur, anlama daha iyi her şiir aynı tarzda okunmayacağı ve hikayenin şiirden farklı okunacağının kavratılması – Güdülenme kaç çeşittir?İki çeşittir İş başarısına göre güdülenme Bireyler becerilerini geliştirme yollarını aramakta ve bu süreçte zorlukları kabullenmektedirler. Kendilerini içeriği anlamaya ve yeni becerileri kazanmaya adamışlardır. Performansa dayalı güdüleme Bireyler yeteneklerinin daha toleranslı değerlendirilmesi için bütün gayretlerini ortaya – İnteraktif yaklaşım nedir?Kısaca görsel okuma diye adlandırabileceğimiz bu kavramın amacı; okuma yazma ve anlam kurmayı, yazılı metinlerin dışına taşımaktır. Örneğin, çocukların kitaplardaki resimlerini incelemeleri, geliştirilen şemaları inceleyerek analiz etmeleri, film izlemeleri gibi etkinlikler görsel okumaya – Beyin başatlığı nedir?Okuma ve yazma ile ilgili işlerde beynin sağ veya sol yarım küresinin daha etkin olmasını ifade – İşlem öncesi dönemde çocuklar kaç ayrı yetersizlik sergilerler, bunlar nelerdir?4 ayrı yetersizlik sergilerler Bencillik Sadece kendi düşüncelerinin doğru olduğunu düşünürler. Sebep – sonuç ilişkisini kavrayamazlar. Merkezileştirme Dikkati, olayın bir kısmı üzerinde yoğunlaştırma. Gözlem problemleri Çocuk sağlıklı gözlem – Parmakla takip kaç şekilde olur?4 şekilde olur Kelimelerin her birini parmakla takip Anlam ünitelerini takip Satırları takip etme Satır başında ve sonunda takip52 – Kenar süslemeleri yaptırmanın faydaları nelerdir? Çocuğu bitişik eğik yazıya hazırlamada yararlıdır. Verilen ödevleri erken bitiren öğrencileri disiplin etmede yararlıdır. Öğrencilere estetik duygular geliştirmesine katkı sağlar. Kalem tutma becerisini geliştirir. Bilek ve parmak kaslarının gelişmesine yardımcı olur. Öğrencinin yazmaya karşı olumlu tavırlar edinmesine katkı – Ses temelli cümle yönteminin aşamaları nelerdir?a. İlk okuma yazmaya hazırlıkb. İlk okuma yazmaya başlama Sesi hissetme ve tanıma Harfi yazma ve okuma Harflerden heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler yazma ve okuma Metinler oluşturmac. Serbest okuma yazma54 – Yazıda esneklik kazandırılamamasının en önemli sebebi nedir?Yetersiz ve uygun olmayan – Anlatarak yazdırma ne demektir?Güçlük çekilen harf, yönleri gösterilerek yazılmalı ve harfin çizgiye nasıl yerleştiği gövde, alt ve üst uzantılarına dikkat çekerek çocuğa anlatılmalı ve çocuğa deftere – Dikkat yetersizliği olan çocuklarda görülen davranışlar nelerdir? Oyunda ve okulda yapılan işlerde dikkat süresini ayarlayamaz. Yönergeleri dinleyip, izleyemez. Düzenli gayret gerektiren işleri tamamlayamaz. Kolayca dikkati dağılır, unutkandır. İşleri düzensiz bir şekilde yapar, bir işi bitirmeden diğerine geçer, sıklıkla eşyalarını – Ses temelli cümle yöntemiyle oluşturulacak hecenin özellikleri nelerdir? Kolay okunmalıdır. Anlamı mümkün oldukça görselleştirilebilir olmalıdır. Zaman ilerledikçe kavratılan harfler arttıkça Türkçedeki bütün heceler verilmeye çalışılmalıdır. Türk, kurt, spor, tren vb. tek heceli kelimeler dikkatle verilmelidir. İşlek heceler öncelikle – Anlam kurma nedir?Okuyucunun ön bilgilerini kullanarak, karşılaştığı kaynaklardan öğrendiklerini, izlediklerini sentez ederek, yeni bir düşünceye – Okumanın gerçekleşmesi için her şeyden önce ne yapılmalıdır?Okuyucu kelimeyi – Esnek yazmanın öğrenciye kazandırdığı en önemli beceri nedir?Verilen yazıya göre hızını – Esnek yazma nedir?Yazı formunun seçimi, hızı ve yazma hassasiyet ile ilgili bir – Harf ve satırların özellikleri nelerdir? Birinci sınıflar için; 2,6 mm yükseklik ve 4,5 mm satır aralığı, İkinci ve üçüncü sınıflar için; 2 mm yükseklik ve 4 mm satır aralığı, Dördüncü sınıf için; 1,8 mm yükseklik ve 3,6 mm satır aralığı – Görsel ve işitsel ayrım nedir? Görsel ayrım; öğrencilerin sadece ana karaktere değil, detaylara da dikkat etmesidir. İşitsel ayrım; işitilen seslerin doğru – Odyometre testi nedir?İşitme durumlarının ölçüldüğü özel aletlere – Snellen testi nedir?Çocukların görme durumlarının saptandığı basit – Görsel ayrımın öğrenciye zararları nelerdir? Ana karakteri dikkate alıp, detayları dikkate almaz. Kelime eşleştirmede pek çok yanlış yapar. Harfin yüksekliğini fark eder fakat; diğer özellikleri ihmal – Temel dil becerileri şemasını Dil Yazılı Dil Görsel Dil Alıcı Dil Dinleme Okuma Görsel Okuma Üretici Dil Konuşma Yazma Görsel Sunu 68 – Doğuştancı görüşün savunucularının araştırmalarını yazınız. Çocuklara hikaye okunması Okuma yazma çalışmaları ve ailenin bu süreç içerisindeki rolü Dilin yapısı ve kullanımın farkında oluşluk69 – Yazı öğretimindeki üç temel hususu yazınız. Harf şekillerinin doğru yazılması Uygun ölçülerde yazılması Alt ve üst uzantılarının uygun yazılması70 – “İlk okuma ve yazmaya hazırlık” kısımlarını yazınız. Sınıf ve okul ortamını tanıtma Bak – anlat çalışmaları Çiz – boya çalışmaları Çizgi çalışmaları71 – Kendini yetkin olarak görmek ne demektir?Belirlenen bir işin gerçekleşmesi için gerekli etkinlikleri yapma konusunda kişilerin, kendi yetenekleri hakkındaki olumlu – Harf gruplarını yazınız. 1. Grup e, l, a, t 2. Grup i, n, o, r, m 3. Grup u, k, ı, y, s, d 4. Grup ö, b, ü, ş, z, ç 5. Grup g, c, h, p 6. Grup ğ, v, f, j73 – Çocuklar arasındaki bireysel farklılıklar nelerdir? Doğuştan gelen farklılıklar Öğrenilen farklılıklar Ön yaşantılardan kaynaklanan farklılıklar74 – Çocuklar arasındaki doğuştan gelen bireysel farklılıklar nelerdir? Yaş Görünüş Algısal özellikler Genel sağlık Özel yetenekler Zeka75 – Çocuklar arasındaki öğrenilen bireysel farklılıklar nelerdir? Dil Duygusal uyum Sosyal duyarlılık ve davranış Çalışma alışkanlıkları Psikomotor beceriler Ahlaki ve edebi davranışlar76 – Çocuklar arasındaki ön yaşantılardan kaynaklanan bireysel farklılıklar nelerdir? Aile Seyahat Arkadaş grubu ve mahalli çevre Okul ve dini yerler77 – Okumada yapılan tanımların ortak amacını hepsinde göze çarpan husus, anlamanın vurgulanmasıdır. Okumada maksat anlam – Tahtanın yerden yüksekliğini, sınıflara göre yerden alt kenara kadar yüksekliği 1. Sınıfta 65 cm, 2. Ve 3. Sınıflarda 70 cm, 4. Sınıfta 75 cm, 5. Sınıfta 80 cm – Hiperaktiflik nedir?Hiperaktif olan çocuk yerinde duramaz, aşırı duyarlılık gösterir, sessiz oynayamaz, çok fazla ve gereksiz konuşur ve – Okuma becerisi hangi değerlere sahiptir? Akademik değerler Sosyal değerler Siyasal değerler Kişisel değerler81 – Havada yazmanın faydaları nelerdir? Zihinde görsel bir imaj oluşturmak Büyük kasların gelişimini sağlamak Yön kavramını kazandırmak82 – Seslerden hareketle okuma yazma öğretiminin temeli kaça ayrılır?a Dilin sesler açısından düzenli olmasıb Çocuk bu kuralları seslendirmeyi başarırsa hece ve kelimeleri, bildiği sesleri birleştirerek kolayca – Ses temelli cümle yönteminin ilkeleri nelerdir? Öğrencinin ön bilgileri hareket edilmelidir. Öğretilen harfler en kısa zamanda birleştirilerek heceler oluşturulmalıdır. Öncelikle anlamlı heceler elde edilmelidir. Kısa sürede kelime ve cümlelere ulaşılmalıdır. İmkanlar ölçüsünde görsellere başvurulmalıdır. Öğelerin kalıcılığı – Ses temelli cümle yönteminde öğelerin kalıcılığını sağlamak amacıyla, hangi etkinlikler kullanılabilir? Görselleri de kullanarak yen öğrenilenleri önceki öğrenilenlerle ilişkilendirme. Öğrenci defterlerine ve çalışma kitaplarına yazdırma. Okuma ve yazılanları sergileme. Çalışma kitaplarında yer alan etkinlikleri – Sesten öğretim yönteminin özellikleri nelerdir?Öncelikle ünlü ve ünsüzler kavratılmakta daha sonra bu sesler birleştirilerek heceler oluşturmakta ve en sonunda heceler birleştirilerek kelimeler, kelimelerle de cümleler oluşturulmaktadır.“Ezber” li öğretim vardır. Resim – Resimli ses yönteminin özellikleri nelerdir?Temel materyal; resimli ünlü ve ünsüz şemalardır. “p” harfi ile başlanır. “p, f, t, ş, s, ç, c, k, h” En sonda “l, r, y, x”. Dört aşaması vardır 1. Aşamada başlangıç ünsüzleri resimli bir şemadan yararlanılarak verilmektedir. 2. Aşamada bitiş sesleri kavratılmaktadır. 3. Aşamada ünlüler kavratılmaya çalışılmaktadır. 4. Aşamada ünsüzlerle alıştırmalar yapılmakta, ekler birleşik kelimeler çözümlenmeye – Cümle çözümleme yönteminin özellikleri nelerdir?Bütünden parçaya doğru hareket eden bir yöntemdir. Önce anlamlı cümleler, daha sonra kelimeler, heceler ve sesler tanıtılıp serbest okumaya yöntem 2004-05 eğitim öğretim yılı sonuna kadar ilköğretim programında da savunulmuş ve okuma yazmaya başlamada zorunlu tutulmuştur. 05-06 da sesten öğretim tercih – Ses temelli cümle öğretiminin özellikleri nelerdir? İlk okuma yazma öğretimi, dinleme, konuşma becerilerinden kopuk sadece okuma yazma becerilerini geliştirme olarak değil Türkçe öğretiminin 5 öğrenme alanı ile birlikte yürütülmektedir. Yapılandırmacı yaklaşıma uygun bir yöntemdir. Türkçede her harf bir sesi karşıladığından bu yöntem Türkçenin ses yapısına – Ses temelli cümle yönteminin faydaları nelerdir? Öğrencilerin duyduğu ve çıkardığı seslerin bilincine varmasını sağlamaktadır. Seslerin okumaya başlangıçta öğretilmesi, hece ve kelimelerin doğru yazılmasına katkı – Planlı yazma aşamaları nelerdir? Hedef belirleme Güdüleme Serbest yazma Öğretmenin kontrolü Öğrencinin yeniden yazması Öğretmen tarafından ikinci kez kontrolün yapılması Çocuk tarafından son yazmanın yapılması91 – Cowley’e göre etkili yazma çalışmaları kaç genel alt başlık altnda toplanıyor?Hazırlık ve Yazma olarak iki genel başlık altında – Etkili yazma çalışmalarında hazırlık aşamasının maddelerini yazınız. Yazı şeklini seçme Kimin için yazılacağının bilinmesi Bir bakış açısı çerçevesinde yazma Yazım tarzı üzerinde düşünme Zaman kullanımı Beyin fırtınası Araştırma yapma Zihin haritaları oluşturma Materyal seçimi Planlama93 – Etkili yazma çalışmalarında yazma sürecindeki beceriler nelerdir? İçeriği düzenleme Yapıyı anlama ve düzenleme Kelime kullanımı Heceleme Dilbilgisi Noktalama Tarz oluşturma94 – Okuma yazma öğretim uygulamaları aşamaları nelerdir? Sesi hissetme ve tanıma Harfi yazma ve okuma Harflerden heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler yazma ve okuma Metinler oluşturma95 – Birinci ve ikinci sınıfta kullanılacak defterin özellikleri nelerdir?Defter mutlaka 4 çizgi ve 3 aralıktan oluşmalıdır. Defterin zemini farklı bir renkten oluşursa yazım çizgileri daha kolay ayırt – Zihinde yazma ne demektir?Hiçbir görsel ve şekilsel ipucu almadan, sadece verilen sesin etiketi olan harfi sesin etiketi olan harf, öğrencilerin en az %90-95 tarafından zihinden yazılmadığı sürece bir sonraki sese geçmemeye – Öğrenciler zaman zaman l sesin y sesiyle karıştırabilir.[wp_ad_camp_2] Soru Cevap1 yıl önce1 Cevap108 Kezesirlerin okuma yazma öğretimi karşılığında serbest bırakıldığı savaş hangisidir sorusunun cevabı nedir? Bu soruya 1 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin. İşte Cevaplar emrah072021-02-14 035107Cevap Esirlerin okuma yazma öğretimi karşılığında serbest bırakıldığı savaş Bedir savaşı Bu cevaba 0 yorum yazıldı. Soru Ara? den fazla soru içinde arama YazBilgilendirme 2022 yılı YKS, AÖF, AUZEF, ATA-AÖF, AÖL, LGS, AÖO, AÖIHL-MAÖL, YDS, TUS, MSÜ, ALES, KPSS, İSG, YKS, DGS, EUS, TYT, AYT, ADES, ADB, Amatör Denizcilik Eğitimi Sınav takvimleri belli ​ Muhammed’in ÇagrısıMekke Dönemi Ilk Vahiy Yaratan Rabb’inin Adıyla Oku! Peygamberimize gelen ilk vahyi kim getirdi ? a Mikail b Azrail c Cebrail d İsrafil Yüce Allah’ın bir buyruk veya düşünceyi peygamber aracılığıyla insanlara bildirmesine ne denir? a Vahiy b Ayet c Sure d Sünnet Peygamberimize ilk vahiy geldiğinde; Hz Hatice’nin dini konularda bilgisi olan hangi akrabasıyla görüşmüştür? a Varaka bin Nevfel b Zeyd bin Haris c Amr bin As d Halid bin Velid Peygamberimizin, peygamber olmadan önce Hira mağrasına gitmesinin sebepleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz. aYalnızlığı seven biri olması .b dinine göre Allah’a ibadet etmesi cMekke’nin yaşantısından rahatsızlık duyması. dPeygamber olacağı için, meleği beklemesi. Cebrail AS’ın Hıra mağarasında peygamberimizi okuması yönünde sıkıştırmasının sebebi hangisidir. aOkuma-yazma öğretmek bHiçbir kutsal metin bilmediğini göstermek. cOkuması yönünde baskı yapmak dİslam’da okumanın önemini belirtmek. Kuranıkerim nerede indirilmeye başlamıştır? aKâbe’de bHira Mağarasında cMescidi Nebi’de dArafat’ta Peygamberimize ilk vahiy nerede, geldi ? a Medine’de b Konya’da c Mekke’de d Şam’da Peygamberimize kaç yaşında ve hangi tarihte peygamberlik verildi? a 25-610 b 40-622 c 40-610 d 63-632 Peygamberimize ilk vahiy ne zaman geldi ? a 630 b 610 c 571 d 622 Peygamberimize ilk vahiy kaç yaşında geldi? a 30 b 40 c 35 d 45 gelen ilk vahiy aşağıdakilerden hangisidir. A Seni yaratan Rabbinin adıyla oku. B And olsun ki Ademi süzme çamurdan yarattık. C Ey Adem,sen ve eşin beraberce Cennete yerleşin. D Ey örtüye bürünüp yatan,kalk ve insanları Peygamberimize gelen ilk emir nedir? a Oku, b Çalış, c yaz d Öğren Hz Muhammed’e gelen ilk vahiy hangi sureye ait ayetlerdir a Fatiha b Nas cBakara d Alak Peygamberimize gelen ilk vahiy, hangi ayetlerdir ? a Fatiha 1-5 bAyetel kürsi cMüddessir 1-5 dAlak 1-5 Aşağıdakilerden hangisi Hz. Muhammed'e inen ilk suredir? a Müddessir suresi b Hicr suresi c Alâk suresi d Lokman suresi Yakın Çevreye Çağrı Aşağıdakilerden hangisi ilk müslümanlardan değildir. aHz. Hatice bHz. Ebu Bekir cHz. Ali dHz. Ömer Hangisi ilk iman edenlerdendir? a Hz. Ömer b Hz. Osman c Hz. Ebubekir d Hz. Hamza Hangisi, erkeklerden ilk Müslümandır? a Ebû Süfyan b Hz. Hasan c Hz. Ali d Hz. Ebubekir Büyük erkeklerden ilk müslüman kimdir? a Hz. Ali b Hz. Ömer c Hz. Ebubekir d Hz. Osman Hangisi kadınlardan, ilk Müslüman’dır? a Hz. Hatice b Hz. Aişe c Hz. Fatma d Hz. Meryem Hangisi çocuklardan ilk Müslüman’dır? a Hz. Enes b Hz. Hüseyin c Hz. Zeyd d Hz. Ali Hangisi kölelerden ilk Müslüman’dır? a Hz. Enes b Hz. Hüseyin c Hz. Zeyd d Hz. Ali Aşağıdakilerden hangisi ilk Müslüman olan 10 kişiden biri değildir? A- Hz Ömer B- C- D- bu Bekir Hz Muhammed’e 40’ıncı inanan Müslüman kimdir ? a Hz Ömer b Hz. Hamza c Hz. Ebubekir d Hz. Ali İslam’da ilk şehid kimdir? a Hz. Hatice b Hz. Sümeyye c Hz. Esma d Hz. Ümmü Gülsüm Hz. Ali, Hz. Zeyd, Hz. Hatice ve Bekir’in en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir. A İlk Müslümanlar olmaları B Medine’ye hicret etmeleri C Bedir Savaşına katılmaları D sonra vefat etmeleri İlk Müslümanların özelliklerinden değildir ? aYeniliğe açıktılar b Puta tapmazlar cAhlaklıdırlar d Acımasızdılar İlk Müslümanların ortak özelliklerindendir ? aYeniliğe açıktılar b Puta taparlardı cKaba idiler d Acımasızdılar Çagrının Yaygınlaşması Peygamber Efendimiz Mekke’li müşriklerin hangi teklifine “Güneşi sağ elime ayı sol elime koysalar yine de bu davadan dönmem” diyerek karşı çıktı? a Yöneticilik verme b Zengin yapma c İstediği kadınla evlendirme d Hepsi Habeş kralı kimdir? a Necaşi b Necati c Cafer d Mus’ab Müslümanlar İslam’ı daha rahat yaşamak için ilk olarak nereye gittiler? aTürkiye b Habeşistan c Amerika d İran İlk müslümanlar ilk önce nereye hicret ettiler? a Kudüs b Medine c Habeşistan d Filistin “Bir kısım müslümanlar Medine’ye göç etmeden önce, Mekke’li müşriklerin eziyetleri sebebiyle başka bir bölgeye göç etmişlerdir.” Buna göre bu yerin ismi aşağıdakilerden hangisidir. aYemen bIrak cSuriye dHabeşistan Müslümanlar İslam’ı daha rahat yaşamak için nereye hicret ettiler? a Medine b Mersin c Malatya d Mekke Mekkeli müşrikler Habeşistan’a hicret eden Müslümanları teslim etmesi için Necaşi’ye kimi gönderdiler? a Amr Bin As b Halid bin Velid c Ebu cehil d Ebu Süfyan Peygamberimiz “Koruyucu aramak ve taraftar kazanmak amacıyla” evlatlığı Zeyt Bin Harise ile nereye gitti? a Şam’a b Taif’e c Habesitan’a d Yemen’e Peygamberimiz İslam’ı anlatmak için hangi şehre gitti ? a Şam b Bağdat c Taif d Tokat Müşriklerin Müslümanlara karşı boykotu kaç yıl sürdü? a 3 b 4 c 2 d 1 Peygamberimizin eşini ve amcasını kaybettiği yıla ne ad verilir ? aNeşe yılı b Asrı saadet c Hüzün yılı d Bereket yılı “İsra”ne anlama gelir? a Gece yolculuğu b Namaz c Ziyaret d Hac Kuranı Kerim hangi gecede inmeye başlamıştır ? a Miraç Gecesi b Berat Gecesi c Kadir Gecesi d Yılbaşı Gecesi Kutsal gecelerden olmayan hangisidir ? a Miraç Gecesi b Berat Gecesi c Kadir Gecesi d Yılbaşı Gecesi Peygamberimize Namazın emredildiği gece hangisidir? a Miraç kandili b Kadir gecesi c Regaib kandili d Berat gecesi Peygamberimizin Allah ile buluştuğu gece hangisidir ? a Miraç kandili b Kadir gecesi c Regaib kandili d Berat gecesi Hicret Olayı Medineli Müslümanlar hangi olayla peygamberimizi şehirlerine davet ettiler. aI. Akabe bII. Akabe cHicret dMiraç Medine’ye hicret hangi anlaşmayla kararlaştırılmıştır? a Medine Anlaşması b ll. Akabe Biati c Hudeybiye Anlaşması d Kadeş Anlaşması Peygamberimiz hangi tarihte nereye hicret etti? a 622-Mekke b 610-Medine c 622-Medine d 632-Medine Peygamberimiz ne zaman Hicret etti? a 571 b 610 c 622 d 630 Peygamberimiz nereye Hicret etti? a Medine b Taif c Şam d Mekke Peygamberimizin hicret arkadaşı kimdir? a Hz. Ali b Hz. Süreka c Hz. Ebubekir d Hz. Büreyde Peygamberimiz kiminle Hicret etti? a bHz. Ebubekir c Hz. Ali d Hz. Osman Peygamberimiz hicret esnasında nerede gizlendiler? a Hıra b Mina c Arafat d Sevr Peygamberimiz Mekke’den Medine’ye göç ederken sığındığı mağranın ismi nedir? aHira bKehf cSevr dKuba Peygamberimiz hicret esnasında evinde kimi bırakmıştır? a Hz. Ebubekir b Hz. Ali c Hz. Ömer d Hz. Osman Peygamberimizin Medine’ye hicretinde yanındaki emanetleri teslim etmek üzere yatağına yatan kimdi? a Hz. Ebubekir b Hz. Ali c Hz. Ömer d Hz. Osman Peygamberimiz Mekke’den Medine’ye göç ettiğinde Hz. Ali’yi yerine bırakmasının sebebi aşağıdakilerden hangisidir. aHz. Ali’yi peygamberimiz zannetmeleri için. bPeygamberimizin mallarına bakmak için. cMekke’deki Müslümanları korumak için. dMekke’lilerin peygamberimize bıraktıkları emanetleri yerlerine vermek için. Peygamber Efendimizin Mekke’den Medine’ye hicreti hangi takvim için milat Takvim başlangıcı oldu? a Milâdi b Şemsi c Rumi d Hicri Peygamberimizi hayatındayken görüp müslüman olanlara ne denir? aMuhacir bEvliya c Mücahit dAshab Hicret eden müminlere ne ad verilir? a Ensar b Ashab c Muhacir d Seyyid Mekke’li hicret eden Müslümanlara ne denir? a Sahabe bMuhacir cMüşrik d Kafir Mekke’den Medine’ye göç eden Müslümanlara ne ad verilir ? a Nas b Hanif c Kureyş d Muhacir Medineli müslümanlara ne ad verilir? a Muhacir b Ashab-ı Suffa c Ensar d Seyyid Mekke’den Medine’ye göç eden Müslümanlara yardımcı olan Medineli Müslümanlara ne ad verilirdi? a Ashab b Ensar c Hacı d Hazrec Peygamberimize inanmayıp puta tapanlara ne denir? a Ensar bMuhacir cMüşrik d Kafir 2. Hz. Muhammed’in Çagrısı Medine Dönemi Peygamber Mescidi ve Sosyal Işlevi Egitim ve Ögretim Etkinlikleri Toplumsal Barışın Kurulması İslam’ın Medine’de, Mekke’den daha kolay yayılmasının en önemli sebebi aşağıdakilerden hangisidir. aMedine’de puta tapanların olmaması. bKabe gibi kutsal bir binalarının olmaması. cMedine’lilerin daha hoşgörülü olmaları. dMedine’lilerin, bir peygamber geleceğini duymaları. Aşağıdakilerden hangisi peygamberimizin Medine’ye göçünün bir sonucu değildir. aMekke’lilerden ölünceye kadar kurtulmuştur. bİslam’ı daha kolay yayma imkanı bulmuştur. cMüşriklerin eziyetlerinden kurtulmuştur. dMüslümanlar ibadetlerini daha rahat yapmışlardır. Hangisi Peygamberimizin Medine’de ilk yaptığı işlerdendir? a Savaşmak b Oruç tutmak c İnananları kardeş yapmak d Uyumak Peygamberimizin Medine'de ilk yaptırdığı iş nedir? a Mescid b Ağaç dikti c Namaz kıldı d Aşevi kurdu Hangisi Peygamberimizin Medine’de ilk yaptığı işlerden değildir? a Nüfus sayımı b Uyumak c Medine’de barışı sağlamak d Okuma-yazmayı teşvik etmek Hangisi Peygamberimizin Medine’de ilk yaptığı işlerden değildir? a İslam’a davet etmiştir. b İnananları kardeş yapmak c Mescidi Nebeviyi yapmak d Savaşmak Peygamberimizin Medine’de yaptırdığı ilk mescid hangisidir? a Mescidi Aksa b Mescidi Nebevi c Mescidi Haram d Kuba Mescidi Peygamber efendimiz ilk Cuma namazını nerede kıldırdı? a Kuba Köyünde b Ranuna vadisinde c Medine’de d Mekke’de Peygamber efendimiz Mekke’den Medine’ye hicret ettiğinde kimin evinde misafir oldu? a Ebu Eyyûb el-Ensari b Übey bin Selül c Muaz bin Cebel d Abdullah bin Mesut Hz. Muhammed Medine’deki evi olarakta kullandığı mescid neresidir? a Mescid-i Kuba b Mescid-i Nebevi c Mescid-i Aksa d Kabe Medine’deki Mescidi Nebi’nin yanında yapılan eğitim öğretim kurumunun adı nedir? a Suffa b Kabe c Medrese d Kuba “Ashab-ı Suffe” nin anlamı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir. aPeygamberimizin yakın akrabaları. bMescidin yanında kalan kimsesiz Müslümanlar. cKur’an’ın inen her ayetini yazanlar. dPeygamberimizin soyundan gelen kişiler. Hz. Peygamberin mescidine bitişiğinde yapılan , fakir Müslümanların kaldığı ve ilim öğrendikleri bu mekanlara ne ad vereilirdi? A Oda B Eyvan C Suffa D Mihrab Peygamberimizin öğretmen olarak görevlendirdiği ilk kişi kimdir? a Hz. Mus’ab bHz. Ammar c Hz. Bilal d İslam tarihinde ilk nüfus sayımı hicretin kaçıncı yılında yapılmıştır ? a 1 b 2 c 3 d 4 Hz. Muhammedin, Medine'de yaşayan Yahudi ve diğer Arap kabileleriyle antlaşma yapması ve Ensar Muhacir kardeşliğini kurması gibi olaylar Hz. Muhammed'in aşağıdakilerden hangisini yapmaya çalıştığını göstermektedir? a Toplumsal barışı sağlama b Ticareti geliştirme c Kendini kabul ettirme d İslâm'ı yayma I-Bedir Savaşı III-Peygamber Olması II-Hicret IV-Uhud Savaşı Yukardaki olayların kronolojik sırası nasıldır. aIII-II-I-IV bIII-II-IV-I cIII-I-II-IV dII-III-I-IV Peygamberimizin müşriklerle yaptığı ilk savaş hangisidir? a Bedir b Uhud c Hendek d Mekke’nin Fethi Bedir savaşında Müslümanlar, aldıkları esirlere aşağıdaki uygulamalardan hangisini yapmamışlardır. aKarşılıksız bırakmışlardır. bBilgilerinden faydalanmışlardır. cİşlerinde çalıştırmışlardır. dFidye karşılığı bırakmışlardır. Esirlerin okuma yazmayı öğretme karşılığı serbest bırakıldığı savaş hangisidir? A- Uhut b- Bedir c- Hendek d- Mekkenin fethi Bedir savaşının en önemli sonucu aşağıdakilerden hangisidir. aMedine’de daha da büyümüşlerdir. bBir güç olarak kendilerini göstermişlerdir. cÇevrede kabilelerdeki itibarları artmıştır. dMekke’lilerin gözlerini korkutmuşlardır. Peygamberimizin emrine muhalefet edilen savaş hangisidir? a Bedir b Hendek c Uhud d Mekke'nin fethi Aşağıdakilerden hangisi Müslümanların en çok şehit verdiği bir savaştır. aBedir bUhud cHendek dTebük Peygamberimizin amcası Hz. Hamza’yı kaybettiği savaş hangisidir? a Bedir b Uhud c Hendek d Mekke’nin Fethi Uhud Savaşı’nda Müslümanların yenilmelerinin bir sebebi olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilemez. aPeygamberimizin sözünün dinlenmemesi. bMal sevgisi. cÇokluklarına güvenmeleri. dBazılarının, kazandık diye savaşı bırakmaları. Hangi şehrin etrafına "hendek" kazılmıştır? a Medine b Kudüs c Taif d Mekke Müşriklerin paralı askerler tutarak kişiyle Medine’ye saldırdığı savaş hangisidir? a Bedir b Uhud c Hendek d Mekke’nin Fethi Aşağıdakilerden hangisi Medine’de olan bir savaştır. aUhud bHendek cBedir dTebük Aşağıdakilerden hangisi peygamberimizin bizzat katıldığı bir savaş değildir. aBedir bMute cHendek dTebük 3. Hudeybiye Antlaşması ve Mekke’nin Fethi Peygamberimizin Mekkelilerle yaptığı Mekke’nin Fethini kolaylaştıran anlaşma hangisidir? a Hılful fudul b Medine vesikası c Hudeybiye anlaşması d Lozan anlaşması Müslümanların önce çok zorlarına giden ama daha sonra büyük faydaları görülen anlaşma hangisidir? A- Huneyn b- Akabe biatı c-Hudeybiye antlaşması d- Habeşistan “Peygamberimiz, Mekke’li müşriklerle Hendek Savaşı’ndan sonra Hudeybiye Barış Antlaşnası yapmıştır.” Buna göre aşağıdakilerden hangisi Hudeybiye Antlaşmasının bir sonucu değildir. aMüslümanlar Kabe’yi ziyaret etmişlerdir. bMekke’liler, Müslümanları daha yakından tanıma fırsatı bulmuşlardır. cMedine’deki iç barış daha kuvvetlendirilmiştir. dÇevredeki devletler İslam’a davet edilmiştir. “Peygamberimiz tüm dünyaya gönderilen son peygamber olması dolayısıyla, o dönemin çeşitli devlet başkanlarına İslam’a davet mektupları göndermiştir.” Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu devletlerden biri değildir. aMısır bİran cIrak dHabeşistan Mekke Fethi ne zaman olmuştur ? a 610 b 620 c 630 d 571 Aşağıdakilerden hangisi Mekke Fethi’nin bir sonucu değildir. aKabe putlardan temizlenmiştir. bGenel bir af ilan edilmiştir. cMekke’nin çoğunluğu müslüman olmuştur. dPeygamberimiz ölünceye kadar Mekke’de kalmıştır. I-Mekke’nin Fethi III-Hudeybiye Barışı II-Veda Haccı IV-Hendek Savaşı Kronolojik sıralamasını yapınız aIII-IV-I-II bIV-III-I-II cIV-III-II dIII-IV-II-I 4. Veda Hutbesi Peygamber efendimiz hicretin kaçıncı yılında hac yaptı? a 10 b 6 c 3 d 5 Peygamberimizin yaptığı hacca “Veda Haccı”denmesinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir. aBir yıl sonraki hacca kavuşmadan ölmesi. bHacda insanlarla vedalaşması. cİslam’a davet mektupları göndermesi. dVeda Hutbesi vermesi. Peygamber efendimizin son hitabı ve dünya tarihinin önemli “İLK İNSAN HAKLARI BİLDİRGESİ”olan konuşması hangisidir? a- Veda hutbesi b- Medine konuşması c- Uhut savaşı konuşması d- Hendek savaşı konuşması “Veda Hutbesi” ne zaman ve nerede okunmuştur? a Mekke 632 b Medine 632 c Mekke 610 d Medine 610 Peygamberimiz veda hutbesini nerede okudu? a Arafat’ta b Uhud’da c Kuba’da d Kabe’de Veda Hutbesinin okunması nerede cereyan etmiştir? a Mekke b Medine c Riyad d Cidde “Bugün size dininizi bütünledim ve din olarak sizin için İslamiyet’i beğendim.” Ayeti hangi surenin ayetidir ? a Nisa 15 b Bakara 283 c Maide 3 d Fatiha 2 Veda Hutbesinin” mesajlarından olan hangisidir? a Kadınları dövün b İnsan kutsaldır c Savaşın d Namaz kılmayın Veda Hutbesinin” mesajlarından olmayan hangisidir? a Kan davası kaldırıldı b Aşırılıktan sakının c Babanın suçunu oğlu çeker d Faiz haramdır Veda Hutbesinin” mesajlarından olmayan hangisidir? a İnsan kutsaldır b Kadınlara iyi davranın c Faiz haramdır d Üstünlük parası olanındır Veda hutbesinde Peygamber efendimizin üzerinde durduğu önemli noktalardan biri değildir ? a Üstünlük Allah’a kulluktadır. b Kadın hakkı yoktur c Bütün insanlar eşittir d Faiz Haramdır Aşağıdakilerden hangisi Veda Hutbesi’nden çıkan bir sonuç değildir. a Namaz kılmayın b Kur’an’a sarılın c İnsan kutsaldır d Kan davası haramdır 5. Hz. Muhammed’in Vefatı Peygamberimizin vefatı nerede ne zaman olmuştur? a Mekke 622 b Medine 632 c Konya 610 d Medine 571 Peygamberimiz ne zaman vefat etti? a 8 Haziran 632 b 12 Rebiülevvel 610 c 20 Nisan 622 d 1 Ocak 630 Hz. Peygamber nerede kaç yaşında vefat etmiştir a 70 Mekke’de b 65 Medine’de c 62 Mekke’de d 63 Medine’de Peygamberimizin mezarı nerededir? a Taif b Mekke c Kudüs d Medine Hz Peygamberin kabrine ne denir ? a Ravza-i mutahhara b Mescidi nebi c Mescid, haram d Kudusü şerif Peygamberimiz, ölümüne yakın hastalandığında namaz kıldırması için kimi görevlendirmiştir. a b c Bekir d Aşağıdaki olaylardan hangisi peygamberimiz döneminde olmuştur. aİç savaşlar başlamıştır. bSahte peygamberlerin sayısı artmıştır. cMüslümanlar Türklerle karşılaşmıştır. dHıristiyan ve Yahudilerle savaşılmıştır. SAV’den bize kalan en önemli miras nedir? a Hırka-i Şerif b Sakal-ı Şerif c Kılıcı Zülfikar d Kur'ân-ı Kerîm Müslümanların Allah a ve Peygamberimize bağlılıklarının sonucu oluşan mutluluk çağına ne denir? a Asr-ı Saadet b Çağdaş Medeniyet c Orta Çağ d Yakın Çağ gönderiliş amacı aşağıdakilerden hangisidir? aİnsanlara vaaz etmek bİbadet yapmak cDevlet kurmak d Güzel ahlakı tamamlamak Peygamberimizin hayatını anlatan kitapların genel ismine ne denir? aİlmihal bTefsir cHadis dSiyer

esirlerin okuma yazmayı öğretme karşılığı serbest bırakıldığı savaş hangisidir